Çocukla İletişimi Kolaylaştıran Etkenler

İletişim, bireyin doğumdan itibaren edindiği en temel beceridir ve toplumsal bir varlık olan insan her zaman çevresiyle iletişim halindedir. Bu bakımdan da iletişim doğası gereği insan hayatında vazgeçilmesi ve devredilmesi mümkün olmayan bir olgu ve ihtiyaçtır. Bu bağlamda kişilerin her yönden gelişme süreci içinde olduğu bir dönem olan çocukluk çağında da iletişimin ayrı bir önemi vardır. Özellikle 0 -6 yaş aralığını kapsayan ve okul öncesi gelişim çağı olarak nitelendirilen dönem bir çocuğun hayatında duygusal, bilişsel ve dil gelişimi gibi önemli temel iletişim bileşenlerinin şekillenmeye başladığı yıllardır ve bu nedenle de çocukla sağlıklı iletişim kurabilme konusu tüm erişkinlerin üzerinde hassasiyetle durması gereken bir husustur. Çünkü ilk üç yaş ve 3 -6 yaştaki gelişim evresinde ailesi veya çevresi tarafından ihmal edilen bir çocuğun gelişim süreci yavaşlamakta ve yaşıtlarıyla arasında önemli farklılıklar ortaya çıkabilmektedir. Dolayısıyla okul öncesi dönemde çocukla iletişimin niteliği yalnızca çocuğun iletişim becerilerinin gelişmesi açısından değil aynı zamanda beyin gelişimi açısından da son derece önemlidir. Buna ek olarak çocuklarla iletişimin kolaylaştırılması çerçevesinde ergenlik dönemi de oldukça kritik bir evredir çünkü ergenlik dönemi çocuğun pek çok açıdan kendini keşfetmeye ve yeni bir kimlik arayışı içine girdiği bir dönemdir. Dolayısıyla ergenlik döneminde çocuklarla iletişimde onlara karşı fazla otoriter, buyurucu ve antipatik davranmak onlarla iletişimi zorlaştırabileceği gibi aynı zamanda çocuğun tüm hayatını olumsuz şekilde etkileyebilecek türlü sorunların ortaya çıkmasına da zemin hazırlayabilir. Bu nedenle adolesanlara karşı sevecen, anlayışlı, empatik ve kabullenici olmak gerekmektedir. Diğer bir deyişle gerek okul öncesi gerek de ergenlik döneminde onları baskılamak ve sürekli öğüt vermek yerine onlara gerçekten kendilerini rahatça ifade edebilme fırsatı sunmak ve rehberlik etmek yani çocuklara karşı pozitif bir rol model olmak çocuklarla iletişimi kolaylaştırmanın kilit noktalarından biridir.

Hülasa çocuklarla iletişimi kolaylaştırma ve onları anlama noktasında onlara karşı ilgili ve sevecen davranmak ve ayrıca iyi bir gözlemci olmak gerekmektedir. Çocuklarla iletişimde iyi bir gözlemci olabilmenin püf noktası da önce iyi bir dinleyici olmaktır. Dolayısıyla çocuklarla iletişimde kişilerin hem onları etkin şekilde dinlemesi hem de onların beden diliyle gönderdiği mesajları anlayabilmesi oldukça önemlidir çünkü aksi takdirde erişkinlerin kendi beden dilini çocuğun yaşına uygun hale getirmesi zorlaşır ve bunun sonucunda da iletişimin kalitesi düşer. Sonuç olarak, çocukla iletişimde onları tam birer birey olarak kabul etmek, onlara karşı ilgili olmak, kabullenici olmak, onları etkin şekilde dinlemek, empati kurmak ve onlara kendilerini rahatça ifade edebilecekleri bir alan yaratmak çocuklarla iletişimi kolaylaştırmanın kerteriz noktalarıdır. Bu bağlamda çocukla iletişimde çocuk hangi yaşta olursa olsun çocuk merkezli bir iletişim yaklaşımı benimsemek ve her daim ona karşı yakın, ulaşılabilir ve anlayışlı olmak, ona kendini değerli hissettirmek çocuklarla yazılı, sözlü ve sözsüz iletişim süreçlerini kolaylaştırmanın anahtar unsurlarıdır. Ezcümle çocukla iletişimin temeli sevgi dilidir.