Oyun Etkinlikleri III

Çocuklar; basitten karmaşığa, somuttan soyut düşünceye giden özellikler gösteren bir düzen içinde ve aşamalı olarak gelişir. Bu gelişim düzeni oyunda da kendini gösterir; buna bağlı olarak çocukların oynadıkları oyun türleri farklı şekillerde sınıflandırılmıştır.

Gelişimsel Özelliklere Göre Oyun Türleri: Bu sınıflandırmada oyun türlerinin gelişime paralel değiştiğini söyleyen Erikson, Hutt, Sheridan, Parten ve Hughes’ın gelişim aşamalarına göre oyun türleri ele alınmıştır.

Erikson oyunu gelişimsel olarak üç gruba ayırmıştır:

1 -Kişisel -evrensel oyun,

2-Mikro -küresel oyun

3-Makroküresel oyun.

Hutt oyunu üç aşamada ele almıştır:

1 -Epistemik oyun,

2 -Oyuncu oyun

3 - Kurallı oyun.

Sheridan oyunları altı aşamada toplamıştır:

1 -Aktif oyun,

2 -Keşfe ve manipülasyona dayalı oyun,

3 -Taklide dayalı oyun,

4 -Yapısal oyun,

5 -Yap- inan oyunu

6 -Kurallı oyun.

Parten, okul öncesi dönem çocuklarının oyuna katılma davranışlarını ‘sosyalleşme’ açısından ele almış ve basitten gelişmişe doğru olmak üzere altı aşamaya ayırmıştır.

1-Oyuna katılmama,

2 -Oyunu izleme,

3 -Yalnız oyun,

4 -Paralel oyun,

5 - Birlikte oyun

6 -İşbirliğine dayalı oyun.

Hughes, Hutt’un belirlediği tipolojiyi genişletmiş; sosyal iletişim ve etkileşimi temel alarak 15 farklı oyun türü ortaya koymuştur. Bunlar; kıran kırana oyunu, sembolik oyun, sosyo -dramatik oyun, sosyal oyun, yaratıcı oyun, iletişim oyunu, dramatik oyun, derin oyun, keşif türünden oyun, hayali oyun, lokomotor oyun, kontrol oyunu, nesne oyunu, rol oyunu, özetleyici oyunudur.

Öz Yapılarına Göre Oyun Türleri: Bu sınıflandırmada araştırma oyunları, manipülatif oyunlar, yıkıcı oyunlar, doğa malzemeleriyle oyun, macera oyunları, yapı -inşa oyunları, yaratıcı oyunlar, hayalî -sembolik oyunlar, kurallı oyunlar yer almaktadır.

Oynandığı Yere Göre Oyun Türleri: Oyunlar kapalı ve açık oyun alanlarında oynanabilir. Bu alanların çocukların güvenli, mutlu olmaları, oyundan en üst düzeyde yararlanabilmeleri için nasıl olması gerektiği anlatılmıştır.

Araç Kullanımına Göre Oyun Türleri: Oyun sırasında araç kullanılıp kullanılmamasına ya da aracın nasıl kullanıldığına bağlı olarak yapılan sınıflamadır. Bu başlık altında araçla oynanan oyunlar, araçsız oynanan oyunlar ve araçta oynanan oyunlar açıklanmıştır.

Hareketlilik Derecesine Göre Oyun Türleri: Bu başlık altında üç tür oyun yer almaktadır. Bunlar; ısındırıcı oyunlar, hareketli oyunlar ve dinlendirici oyunlardır.

Kazandırılmak İstenen Davranışlara Göre Oyun Türleri: Oyunlarda öğretmenin rolünü esas alarak yapılan sınıflamadır. Yapılandırılmış oyunlar, yarı yapılandırılmış oyunlar ve yapılandırılmamış oyunlardan oluşur. Yapılandırılmış oyunlar; kuralları ve süresi yetişkinler tarafından kesin olarak belirlenmiş ve değiştirilemez oyunlardır. Yarı yapılandırılmış oyunlar; çocukların tüm gelişim alanlarında desteklenmesini hedefleyen, öğretmen ya da çocuk tarafından başlatılan, çocukların aktif katılımı ile sürdürülen, birbiriyle ilişkili ve geçişli birçok etkinlikten oluşan, çocuk merkezli, açık uçlu bir süreç olarak işleyen yaratıcı oyun etkinliklerinden oluşan oyunlardır. Yapılandırılmamış oyunlar; oyun köşelerinde-öğrenme merkezlerinde bireysel, eşli, küçük ya da büyük grup halinde oynanan oyunlar sırasında çocuklar tamamen kişisel ilgi ve tercihleri doğrultusunda oynarlar. Nerede, kiminle, ne ile ve nasıl oynayacaklarına çocuklar karar verir.