Oyun Dağarcığı Geliştirme 2
Oyun ve Kültür
Oyunun insan yaşamı üzerinde birçok yararlı etkisi vardır. Bunlardan bir tanesi de oyunun insanı hayata hazırlamasıdır. Yeni doğan bir bebeğin dünyayı tanıması keşfetmesi ve gelecekteki rollerini denemesi oyun ile olur. Bu nedenle oyun ve kültür ilişkisi çok sıkı bir bağa sahiptir. Kültür geçmişten günümüze insanoğlunun yaşamındaki önemli taşları geleceğe aktaran diri bir olgudur. Oyun da kültür ile taşınan insanların geçmişten günümüze hayatlarından örnekler sunan bir değerdir. Bazen de oyun, kültürün taşıyıcısı durumuna geçer ve kültürel ögeleri içinde barındırır.
Oyunların insan yaşamının önemli bir unsuru olduğu ve insan ile var olduğu açıktır. Kendi ülkemize baktığımız zaman değişik mevsimler, fiziki, ekonomik ve sosyal koşullar altındaki insan yaşamları farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklar elbette oyun algılarını da etkiler. Yöresel, belli bir yöre ait demektir. Nasıl her yörenin düğün müziği, yemeği, bayram algısı farklılaşıyorsa, oyunlar da yöreden yöreye farklılık gösterir.
Dünyanın her yerinde doğan bebek aynı gelişim süreçlerine sahip olsa da çocukların oynadığı oyunlar yaşam koşullarına göre farklılaşmaktadır. Amerika’da ebeveynler çocuklarıyla keşif oyunları oynarken, Japonya ‘da daha çok sembolik oyunlar ilgi çekmektedir .
Zaman değiştikçe oyuna olan yaklaşımlar, materyaller, oyuncular değişmiştir. Ancak oyundan alınan haz hiç bir dönemde azalamamıştır. Oyun sadece haz duyusuyla değil günümüzde sanayi alanında da insanoğlunun yararına kullanılmaktadır. Oyun aracı olan oyuncaklar sanayide sürekli bir değişim dönüşüm sağlamaktadır.Yaşanılan çağa, ilgi ve ihtiyaçlara göre oyuncaklar şekillenmektedir.
Oyun Dağarcığı Geliştirmede Yararlanacak Kaynaklar
- Görüşme yoluyla oyun kaynağına ulaşma
- Gözlem yoluyla oyun kaynağına ulaşma
- Basılı kaynaklar yoluyla oyun kaynağına ulaşma
- Kitle iletişim araçları yoluyla oyun kaynağına ulaşma
Yöresel oyunları araştırmada en sağlıklı yöntemler, çocuk oyunlarını gözlem yoluyla kaydetme ve kaynak kişilerden görüşme şeklinde bilgi edinmektir.Ayrıca basılı iletişim araçları ve kitle iletişim araçları oyun derlemelerinde kullanılır.
Oyun konusu pek çok bilim alanının ilgisini çekmekle beraber, ülkemizde yöresel oyunların araştırılması, derlenmesi 1930’lu yıllarda Halkbilimi [folklor] tarafından ele alınmıştır.
Yusuf Ziya Demircioğlu, Anadolu’da Eski Çocuk Oyunları kitabını 1934 yılında yayımlamıştır. Muğla’nın Ula ilçesine ait oyunların derlendiği kitap çocuk oyunları sahasında bilinen ilk kitaptır.
Yöresel oyunları derlemek için gözlem ve görüşme teknikleri kullanılırken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Özellikle bu teknikleri kullanırken anında kayıt yapılırsa araştırmacı için daha kolay olur.Kaydetmek için önceden hazırlanmış özel formlar kullanılır. Oyun gözlem formu ve oyun anket formu buna bir örnektir.
Kitaplar, süreli yayınlar, ansiklopediler, gazeteler, mahallî gazete ve dergiler gibi basılı yayın araçlarından çocuk oyunları dağarcığı oluşturmak pek çok araştırmacının diğer yöntemlerle birlikte kullandığı yollardır
Teknolojinin de etkisiyle basılı yayınlar, kitle iletişim araçları da oyunları derlemede kullanılabilir. Günümüzde internet ile farklı yöredeki oyunlara ulaşmak çok kolaydır.