Özel Eğitimde Oyun Etkinlikleri II

Özel eğitime ihtiyacı olan çocukların hayatında da oyunun çok büyük önemi var; çünkü özel gereksnimi olan çocuklar oyun etkinlikleri ile kavram ve zihinsel gelişimi yanı sıra birçok sosyal beceriyi de kazanabilmektedir.

Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar, doğumdan sonraki süreçte engeli olmayan diğer çocuklarla aynı gelişim özelliklerini göstermeseler de her iki grubunda içsel enerjisinin boşaltılması, genel gelişiminin sağlaması ve deneyim kazanılması bakımından ortak noktası oyundur.

Özel gereksinimi olan çocuklar için oyun ve oyun araçları seçerken, özellikle duyu gelişimlerine (görme, işitme, dokunma, koku ve tat alma duyularının gelişimine) olumlu etki edecek nitelikte olmasına özen gösterilmelidir. Özel gereksinimi olan çocukların eğitiminde müziğe daha fazla yer verilmelidir. Oyunların çoğunluğuna müzik ve ritim çalışmaları eklenebilir. Çünkü, özel gereksinimi olan çocukların eğitiminde genel olarak ilk iletişim müzik ve ritim çalışmalarıyla kurulmaktadır.

Özel gereksinimi olan çocuklara oyun ortamı hazırlarken sağlıklı çocuklardan ayrıştırılmaması önerilmektedir. Özel gereksinimi olan çocukların normal gelişim gösteren çocuklardan soyutlanması duygusal ve sosyal gelişimlerini olumsuz yönde etkilediği gibi dil ve zihin kapasitelerinin gelişimi açısından da çok önemli fırsatlardan yoksun kalmalarına neden olmaktadır.

Oyunun, özel eğitim gerektiren çocukların gelişiminde yararlı olabilmesi için öncelikle oyun için uygun araç gereç kullanılmasına, çevrenin zenginleştirilmesi ve iyi düzenlenmesine dikkat edilmelidir.

Oyun etkinliklerinin planlaması, özür grubuna ve çocukların yaşına göre yapıldıktan sonra onu destekleyici araç gereç seçimi yapılmalıdır. Bu araçlar; resim koleksiyonları, öyküler, parçalı bilmeceler, renkli kumaşlar ve boyalı kaşıklar, tartım çalgıları, tahtaravalli, kaydırak, uçurtma, bisiklet, tahta at, büyük kutular, mum boyalar, boş kâğıtlar, kuklalar, bloklar, evcilik köşesi malzemeleri, çamur ve parmak boyası, fasulye torbası, sopalara halka geçirme oyunları, kum havuzu, kürek, kazma, kova vb. olabilmektedir. Çocuklar açık havada oynamaktan zevk alırlar.

Yeni bir oyun öğretirken bazı aşamaları izlemek gerekmektedir. Eğitici bu aşamalara ne kadar çok dikkat ederse çocukların oyunu daha iyi öğrenmelerini ve istekle katılmalarını sağlamış olur.

Çocuklar sürekli olarak kendi fiziksel yeteneklerini dener ve araştırırlar. Oyun sırasında çocuğun göstereceği fiziksel hareketlilik (Sallanma, kayma, tırmanma koşma gibi) çocukların büyümesinde yararlıdır. Fiziksel engeli olan çocuk için bu aktiviteleri yapmak sınırlı veya imkansız olduğu için destekleyici ekipmanlarla çocuğun fiziksel oyuna katılımı önemlidir.

Oyun engelli ya da normal gelişim gösteren bütün çocuklar için çok önemlidir. Oyun bütün çocukların hakkıdır. Oyunun en iyi şekilde değerlendirilmesi için oyunun yapısını ve çocuğun gelişimsel özelliklerini anlamak gerekir. Özel gereksinimi olan çocuğun gelişimsel özelliklerini bilmek, oyunun hedeflerini belirlememizde, amaçlarını hazırlamamızda ve değerlendirmemizde kolaylık sağlar.

Oyun, çocuklar için en etkin öğrenme ortamı olduğu gibi, çocukları oynarken gözlemlemek yoluyla onları sosyal, zihinsel, duygusal, fiziksel gelişimleri ile dil gelişimleri bakımından değerlendirmeniz için aynı zamanda iyi bir araçtır. Değerlendirme amacıyla gözlem yaparken, kendinize bazı sorular sorarak gözleminizi ve değerlendirmenizi belirli alanlara odaklayabilirsiniz.