Oyun Etkinliklerini Uygulamak II

İyi planlanmış bir oyun etkinliği uygulama aşamasında bu özelliğini kaybedip istenilen kazanım ve göstergelere ulaşmayı zorlaştırabilir. Ancak hem planlama aşamasında gerekli hususların dikkate alınıp önemsenmesi hem de uygulama aşamasında eğitimcinin iyi bir uygulama süreci oluşturması çocukların ilgi, dikkat ve motivasyonlarını canlı tutarak istenilen kazanım ve göstergelere ulaşmayı kolaylaştıracaktır.

Oyun etkinliklerinin uygulamasında; oyun oynanacak yeri hazırlama, oyun araç gereçlerini hazırlama, oyun grubunu hazırlama, ısınma hareketleri yapma, bilinen oyunları tekrarlama, yeni oyun öğretimi ve oyunun değerlendirilmesi süreçleri takip edilmelidir.

Oyun için planda belirlenen mekânın önceden gözden geçirilmesi gerekir. Oyunda çocuk için tehlike yaratabilecek nesne ya da durum olup olmadığına dikkat edilmelidir. Eğitimci oyunun sınıf içi, oyun salonu ya da açık havada oynanıp oynanmayacağına göre kontrollerde bulunmalıdır. Açık havada oyun oynanan mekânda kontrol altına alınmamış ya da etrafı güvenli şekilde çevrilmemiş çukur, kuyu ve benzer yerlerin olması çocukların can güvenliği açısından oldukça sakıncalıdır.

Oyunun özelliğine göre önceden belirlenmiş, eksiklikleri ve aksaklıkları giderilmiş olan oyun araç gereçleri önceden oyun oynanacak mekânda hazır bulundurulmalıdır. Eğer eksiklik varsa tamamlanmalı, kırık ve yıpranmış olanlar onarılmalıdır. Özel olarak oyun için öğretmenin hazırlaması gereken araç gereç var ise onlar da oyundan önce kullanıma hazır hâle getirilmelidir.

Oyun yeri ve oyun araç gereçleri hazırlandıktan sonra, çocuk grubunu oyun için hazırlamak gerekir. Bunun için oyunla ilgili birkaç deneme yapmak yarar sağlar. Oyun sırasında ortaya çıkabilecek hatalar, engeller, oyuna hazırlık sırasında görülebilir ve oyunun daha sağlıklı oynanması için bu gibi olumsuzluklar önceden engellenmiş olur.

Isınma hareketleri çocukları bedensel ve psikolojik olarak oyuna hazırlar. Isınma hareketleri yoluyla çocuklar gruba güven kazanmayı, uyum sağlamayı, duyularını kullanmayı etkin hâle getirir. Parmak oyunları, kolay ve rehber eşliğinde yapılabilecek beden hareketleri, insan, hayvan ve taşıt taklitleri, değişik şekillerde ve tempoda yürüyüş ve koşmalar, müzik eşliğinde jimnastik hareketleri, nefes açma çalışmaları ısınma hareketlerine örnek olarak verilebilir.

Isınma hareketlerinden sonra grup bir araya toplanarak bildikleri oyunlar ve kuralları tekrarlanır. Çocukların önceden bildikleri ve sevdikleri oyunlarla ve araç gereçlerle başlamak çocukları olumlu etkiler. Tekrarlama, fazla ayrıntıya girmeden sade ve açık bir dille yapılmalıdır.

Yeni bir oyun öğretiminde eğitimcinin bazı faktörleri dikkate alarak ve bu faktörlerin sıra ve içeriğine uygun davranarak öğretimi yapması gerekir. Eğitimci oyun öğretiminde; oyunu tanıtma, oyunun kurallarını açıklama, oyunda rol dağıtımı, oyunu kurallarına göre oynama aşamalarını dikkatli ve amacına uygun bir şekilde uygulamalıdır.

Okul öncesi eğitim sürecinde belirlenen kazanım ve göstergelere ulaşılıp ulaşılmadığının tespiti, oluşturulan öğrenme sürecinin uygunluğu, çocukların öğrenme sürecine yönelik davranışları, kullanılan yöntem, materyal, araç ve gereç ile eğitimcinin süreci planlayıp uygulamadaki başarısının tespiti ve sonraki etkinliklerin nasıl ve ne şekilde olacağına yönelik ipuçlarının elde edilmesi açısından oyun etkinliği değerlendirilmek zorundadır.

Oyun etkinliğinin amacına uygun bir şekilde değerlendirilebilmesi için bazı değerlendirme ölçütlerinin önceden belirlenmesi gerekmektedir. Değerlendirmenin nasıl bir ölçme işleminden sonra yapılacağı (gözlem yaparak, görüşme yaparak, oyun sürecini kayıt altına alarak vb.), değerlendirme öncesinde yapılacak ölçme işleminin ne ile yapılacağı (önceden hazırlanmış standart ölçekler, oyun gözlem formları, anketler, çizelgeler vb.), süreç içerisinde hangi durum ve unsurların değerlendirme yapılırken göz önüne alınacağı (eğitimci ve çocukların değerlendirilmesine yönelik kimlerin değerlendirileceği, mekân, araç gereç uygulama, oyun süresi, oyun kurallarına yönelik sürecinin hangi açılardan değerlendirileceği) önceden belirlenmelidir.

2013 Okul Öncesi Eğitim Programı'nın (36 -72 ay) günlük eğitim akışında günü değerlendirme zamanı diye bir zaman ayrılmıştır. Bu programa göre değerlendirme zamanında günün sonunda bütün grup bir araya toplanarak günün değerlendirilmesi amaçlı sohbet etme şeklinde uygulama yapılır. Bu süreçte mümkün olduğu kadar açık uçlu sorular aracılığıyla, hangi öğrenme merkezlerinde ne tür oyunlar oynadıkları, büyük veya küçük grup etkinlikleri, ortam ve materyaller gibi konularda çocuklarla beraber değerlendirme yapılır.

Oyun sürecinde; çocukların doğal oyunlarını keşfetmek, çocukların kişisel özelliklerini tanımak, çocukların ilgi ve yetenekleri hakkında ipuçları elde etmek, çocukların sosyal, bilişsel, fiziksel ve motor özellikleri hakkında bilgi edinmek, çocukların yaratıcı özelliklerini keşfetmek, çocukların problem çözme becerilerini gözlemlemek gibi durumlar açısından oyun sürecinde çocuklar tanınmaya ve değerlendirilmeye çalışılmalıdır.

2013 Okul Öncesi Eğitim Programı (36 -72 ay) ile değerlendirme zamanında etkinliklere ilişkin dört türden soru sorularak etkinliklerin değerlendirilebileceği belirtilmiştir. Bunlar: betimleyici türden sorular, duyuşsal sorular, kazanımlara yönelik sorular, yaşamla ilişkilendirme sorularıdır.

Eğitimci kendini değerlendirirken; oyun etkinliğinde çocuklar için sunduğu farklı fırsatları, oyun sürecini iyi yönetme durumunu, belirlediği ve temin ettiği oyun araçlarının etkililiğini, oyun için seçtiği zamanın yeterliliğini gözden geçirmelidir.