Çocuklarda Algısal ve Duyusal Gelişim

Algının Tanımı

Algı duyusal verilerin bütünsel ürünler halinde bir araya getirilmesi ile oluşur. İnsanın duyusal algılayıcı sistemleri; görme, işitme, koklama, tatma, yüzeysel ve derin dokunma, ısı, basınç ve ağrıdan oluşmaktadır.

Algılamanın gerçekleşmesi için ön koşul duyum faaliyetinin gerçekleşmesi, uyaranlara ilişkin bilgilerin duyu organları aracılığıyla toparlanmasıdır.

Algının çocuğun gelişimine etkileri aşağıdaki gibi oluşmaktadır;

Algılama süreci bilişsel yapı, geçmiş yaşantılar, deneyim ve güdülenmeden etkilenir.

Dokunma algısı diğer duyuların kullanımına rehberlik eder ve çocuğun çevresindekilere dokunarak öğrenmesini sağlar.Dil ve konuşma yetersizliği olan çocuklarda algı ile ilgili yapılan etkinlikler sağlıklı gelişime neden olurlar.

Algılananların bellekte toplanmasında görsel algının önemi büyüktür.

Algı, alınan bilgiyi kavrama, yorum getirme ve anlamada temel bir ögedir.

Algılama çocuğun dikkatini bir noktaya toplar.

Dinleme becerisinin artmasında işitsel algı önemlidir.

Algı çocuğun duyularını daha etkili kullanmasına yardımcı olur.

Algıyı Etkileyen Faktörler

Algıyı dikkat, hazırlayıcı kurulum, güdülenme, öğrenme ve duyusal yoksunluk etkileyebilmektedir.

Algıda dikkatin yoğunlaşmasını sağlayan etmenler şu şekilde sıralanmaktadır. Şiddet ve büyüklük, zıtlık, tekrar ve harekettir.

Çocuğun algısal gelişiminde, ilk görülen algılar zamanla öğrenme ve duyuların gelişmesiyle ayrıntılı algılara dönüşmektedir. Algılama süreci bilişsel yapı, eski yaşantılar, önbilgiler, güdülenme ve daha birçok içsel etmenden etkilenmektedir.

Çocuklarda Duygusal Gelişim

Çocukların duygusal gelişimi, diğer bütün gelişimlerine eşlik ederek çocuğu yetişkinliğe hazırlar. Duygusal gelişim; çocuğun doğuştan gelen mizacı, kültürel etkiler, çevresindeki model davranışlar, çevresindeki yetişkinlerle ilişkilerindeki güven seviyesi ve sosyal etkileşim fırsatlarına göre değişiklik gösterebilir.

Duygusal gelişim yönünden en önemli evre 0 -6 yaş aralığındaki okul öncesi dönemdir. Bu nedenle eğitimin, anaokulu ile desteklenmesi çocuğun gelişimini olumlu yönde etkiler.

Sağlıklı duygusal gelişim ruh sağlığı bakımından oldukça önemlidir. Ayrıca öğrenme davranışları ve toplumsal yaşam bu durumdan etkilenmektedir.

Çocuklarda Duygusal Gelişim Nasıl Olmalıdır?

Ebeveynler, eğitmenler ve çevresel faktörler çocuğun duygusal gelişim sürecinin nasıl şekilleneceğinde önemli rol oynar. Okul öncesi dönemden itibaren çocuğun duygularını tanıyabilmesi ve ifade edebilmesi için ona rol modeli olunması, güçlü bir duygusal gelişimini için önemli olacaktır.

Duyguların gelişimi, çocukların arkadaşları ile sağlıklı iletişim kurmasını, duygularını sözel olarak ifade edebilmesini ve böylece saldırgan davranışların azalmasını, insanların ne hissettiklerini ve bir sorunu çözmenin birden fazla yolu olduğunu öğrenmesini sağlar.

Çocuğa rol modeli olmak, çocuğun duyguları hakkında konuşmak,

Olumlu bir dil kullanarak, çocukların da olumlu düşünce, duygu ve davranışlar geliştirmesini sağlamak,

Olumsuz duyguları konuşarak ifade etmek,

Şefkat ve ilgiyle yaklaşmak,

Her durumda ve koşulda çocuğun yanında olunabileceği güvenini vermek çocuğun duygusal gelişimini desteklemeye yardımcı olur.