Besin Grupları

Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu besin ögelerini yani protein, karbonhidrat, yağ, vitamin, mineral ve suyu yiyeceklerle karşılamaktayız. Sağlıklı beslenebilmek ve bünyemizin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlayabilmek için farklı besinlere ihtiyaç vardır. Besinler, bünyesinde barındırdığı besin ögelerine göre 6 grupta sınıflandırılmaktadır.

Süt ve Süt Ürünleri

Süt, yoğurt, peynir (beyaz peynir, kaşar peyniri, çökelek, lor), ayran ayrıca sütten yapılan tatlılar bu grupta bulunmaktadır. Bu grup en iyi kalsiyum kaynağıdır ve bu grupta bulunan besinler özellikle çocuklar, gebeler, emzikliler ve yaşlılar için önemlidir. Vücuttaki görevi büyüme, gelişme ve dokuların onarımı, kemik ve diş sağlığı ile kasların düzenli çalışmasıdır. Yetişkin bireyler günde 2 porsiyon, çocuk, genç, gebe ve emzikliler günde 3-4 porsiyon tüketmelidir. 1 porsiyon miktarı bir orta boy süt veya yoğurt, 2 kibrit kutusu büyüklüğünde beyaz peynirdir.

Et, Yumurta, Kuru Baklagiller ve Yağlı Tohumlar

Kırmızı et ve ürünleri,sakatatlar (karaciğer, böbrek), beyaz etler (tavuk, hindi), yumurta, kuru baklagiller (kuru fasulye, nohut vb.) ve yağlı tohumlar (fındık, fıstık vb.) bu grupta yer almaktadır. Bu gruptaki yiyecekler protein, çinko, demir ve B grubu vitaminleri içerir. Kuru baklagiller lif yönünden zengindir. Bu grupta bulunan besinler büyüme, gelişme, hücrelerin yenilenmesi, kas yapımı, deri, sindirim, sinir sağlığı ile immün sistemin gelişmesi için önemlidir. Yetişkin bireyler ve çocuklar günlük 2 porsiyon, gençler, gebe ve emzikliler günde 3 porsiyon tüketmelidirler.

Ekmek ve Tahıllar

Ekmek, makarna, irmik, un ve undan yapılan malsüller bu gruba girer. Tahıllar temel enerji kaynaklarıdır. Yapılarında karbonhidrat, protein, mineral ve bazı B grubu vitaminler bulunur. Bu grupta bulunan besinler deri, sinir ve sindirim sistemi için gereklidir ve hastalıklara karşı dirençte etkilidir. Günde 3-6 porsiyon ekmek ve 1-2 porsiyon tahıl ürünü tüketilmelidir. Ağır işte çalışan işçiler ve enerji ihtiyacı fazla olan kişiler bu grupta bulunan yiyeceklerden daha fazla tüketmelidir.

Meyve ve Sebzeler

Her çeşit meyve sebze bu gruba girer. Bu grupta bulunan besinlerin yapılarında C vitamini, A vitamini, bazı B grubu vitaminleri, demir ve kalsiyum bulunmaktadır. Meyve ve sebzeler lif kaynağıdır. Kurutulmuş mevyeler özellikle demir ve kalsiyum yönünden zengindirler. Vücuttaki görevleri; vücudun büyümesi ve gelişmesi, hücrelerin yenilenmesi, doku onarımı, kan yapımı, deri ve göz sağlığı ile hastalıklara karşı direnci sağlamaktır. Bu grupta bulunan yiyeceklerin her birinden veya birkaçından günde 5 porsiyon tüketilmelidir. Meyve ve sebzenin bir porsiyonu yeşil yapraklı sebzeler, bir porsiyonu turunçgiller veya domates olmalıdır.

Yağlar ve Şekerler

Vücuda enerji verir ve besinlere lezzet vermektedir. Yukarda belittiğimiz dört besin grubuna yardımcıdırlar. Günlük yağ tüketimi 3-4 silme yemek kaşığını geçmemelidir. Şişman bireyler günlük yağ tüketimini azaltmalıdırlar. Şekerler tatlandırıcı olarak kullanıldığı gibi pasta, reçel, mermalat, vb. yapımında da kullanılmaktadır. Bal ve pekmezde saf şeker dışında bazı B grubu vitaminleri de bünyelerinde bulundurmaktadır. Günlük şeker tüketimi 3-4 silme yemek kaşığını geçmemelidir. Yetişkin bireylerin bu oranı azaltmaları gerekmektedir.