Hapis Cezalarının İnfazı ve Özel İnfaz Şekilleri

Failin, işlediği suçun karşılığı olarak özgürlüğünden kanunda belirtilen süre kadar yoksun bırakılması hapis cezasıdır. Hapis cezası, cezaevinde infaz edilir. İnfaz süresi içinde hükümlü belirli hak ve yükümlülüklere tabidir .

Hapis cezaları Türk Ceza Kanunu’nun 46. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre hapis cezaları ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ,müebbet hapis cezası ve süreli hapis cezasıdır.

Ölüm cezasının kaldırılmasından sonra bu cezanın yerine ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası getirilmiştir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası hükümlünün hayatı boyunca devam eder, kanun ve tüzükte belirtilen sıkı güvenlik rejimine göre çektirilir .

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanların cezaları yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumlarında infaz edilir .

Cezanın infazı rejimi yönünden ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş hükümlüler “tehlike hâli taşıyan hükümlü” grubundadır. Bu yüzden bu hükümlülere uygulanan infaz rejimi sıkıdır .

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olan hükümlü tek kişilik odada barındırılır. Hükümlüye, günde bir saat açık havaya çıkma ve spor yapma hakkı tanınır.

Hükümlüyü; eşi, altsoy ve üstsoyu, kardeşleri ve vasisi, kurum idare kurulunun uygun gördüğü hâllerde ve on beş günde bir kez olmak üzere süresi on dakikayı geçmemek üzere telefon edebilir.

Hükümlüyü; eşi, altsoy ve üstsoyu, kardeşleri ve vasisi, belirlenen gün, saat ve koşullar içerisinde on beş günlük aralıklarla ve günde bir saati geçmemek üzere ziyaret edebilirler.

Hükümlü hiçbir suretle ceza infaz kurumu dışında çalıştırılamaz ve kendisine izin verilmez.

Hükümlünün cezasının infazına, hiçbir surette ara verilemez. Hükümlü hakkında uygulanacak tüm sağlık tedbirleri, tıbbi tetkik ve zorunluluklar hariç ceza infaz kurumlarında, mümkün olmadığı takdirde tam teşekküllü devlet ya da üniversite hastanelerinin tek kişilik ve yüksek güvenlikli mahkûm koğuşlarında uygulanır.

Müebbet hapis cezası hükümlünün hayatı boyunca devam eder. Müebbet hapis cezasının ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasından farkı sıkı güvenlik rejimine tabi olmamasıdır. Müebbet hapis cezası, hükümlünün hayatı boyunca devam eder. Bu ceza, süreli hapis cezasına uygulanan infaz rejimine göre infaz edilir.

Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımların infazı Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük ile Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Yönetmeliğinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

Hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası kısa süreli hapis cezasıdır .Kısa süreli hapis cezası; suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre; adli para cezasına, mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hâline getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesine, en az iki yıl süreyle, bir meslek veya sanat edinmeyi sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkânı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmeye, mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle, belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanmaya, sağladığı hak ve yetkiler kötüye kullanılmak suretiyle veya gerektirdiği dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranılarak suç işlenmiş olması durumunda, mahkum olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle, ilgili ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınmasına, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanmaya, mahkum olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle ve gönüllü olmak koşuluyla kamuya yararlı bir işte çalıştırılmaya çevirilebilir.

Özel infaz usulleri; haftasonu infaz, geceleri infaz ve konutta infazdır.

Haftasonu infaz; hükmü veren mahkeme veya hükümlü başka bir yerde bulunuyorsa o yerde bulunan aynı derecedeki mahkemece, altı ay veya daha az süreli hapis cezasının her hafta cuma günleri saat 19.00'da girmek ve pazar günleri aynı saatte çıkmak suretiyle hafta sonları çektirilmesidir.

Geceleri infaz; hükmü veren mahkeme veya hükümlü başka bir yerde bulunuyorsa o yerde bulunan aynı derecedeki mahkemece, altı ay veya daha az süreli hapis cezasının her gün saat 19.00'da girmek ve ertesi gün saat 07.00'de çıkmak suretiyle geceleri çektirilmesidir.

Konutta infaz CeGTİK m. 110/2’de düzenlenmiştir. Buna göre mahkûmiyete konu suç nedeniyle doğmuş zararın aynen iade, suçtan önceki hâle getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesine dair hukuki sorumlulukları saklı kalmak üzere; kadın veya altmış beş yaşını bitirmiş kişilerin mahkûm oldukları altı ay, yetmiş yaşını bitirmiş kişilerin mahkûm oldukları bir yıl, yetmiş beş yaşını bitirmiş kişilerin mahkûm oldukları üç yı l veya daha az süreli hapis cezasının konutunda çektirilmesine hükmü veren mahkemece veya hükümlü başka bir yerde bulunuyorsa o yerde bulunan aynı derecedeki mahkemece karar verilebilir