Hukuka Aykırılık Unsuru

Hukuka Aykırılık: Haksızlık teşkil eden iradi insan fiilinin bir vasfı da hukuka aykırı olmasıdır. Bu nedenle suçun unsurlarından birisi de hukuka aykırılıktır. Ancak diğer unsurların aksine hukuka aykırılık, suçun tipikliğe dâhil olmayan genel unsurudur. Bu nedenle ceza hukukunda suç teşkil eden insan fiilinin incelemesi iki aşamada yapılır.

Birinci aşamada fiilin tipik olup olmadığı incelenir. Bu aşamada fiil, sadece ceza hukuku açısından incelenir. Dolayısıyla bu aşamada sadece fiilin ceza hukuku kurallarına aykırılığı tespit edilir.

Bu aşamada fiilin tipik olduğu sonucuna varılırsa ikinci aşamaya geçilir

İkinci aşama ise tipik fiilin hukuka aykırı olup olmadığının incelenmesidir. Eğer tipik fiil, aynı zamanda hukuka da aykırı ise bu durumda suçun işlendiği kabul edilir.

Bu ikinci aşamada fiil, bütün hukuk düzeni bakımından incelenir. Zira suçun genel unsurlarında biri olan hukuka aykırılığın gerçekleşmesi, suç teşkil eden fiilin ülkede geçerli hukuk düzeni ile çatışma içerisinde olmasını gerektirir. Burada “hukuk düzeni” ifadesi bir bütünlüğü ifade eder, bu nedenle bir fiilin hukuka aykırı olması demek, bütün hukuk düzeni ile çelişki içerisinde olması anlamına gelmektedir. Dolayısıyla hukuka aykırılık unsurunun incelenmesi, fiilin hukuk düzeni ile çatışma içerisinde olup olmadığının incelenmesidir.

Hukuka aykırılık unsurunun oluşması için iki koşulun gerçekleşmesi gerekir.

a) Fiil, ceza hukuku kuralları ile çelişmeli, ortada tipik bir eylem bulunmalıdır. Tipik bir insan fiilinin varlığı hâlinde o eyleme ilişkin olarak hukuka aykırılık karinesi oluşur.

b) Bu insan fiilinin icra edilmesine hukuk düzeni tarafından izin verildiğini gösteren bir hukuka uygunluk sebebi bulunmamalıdır. Çünkü tipik insan fiilinin icrasına imkân tanıyan bir hukuka uygunluk sebebinin varlığı hâlinde hukuka aykırılık karinesi ortadan kalkacak, fiil suç sayılmayacaktır.

Hukuk düzeninin bütünlüğü gereğince bir fiili, hukuka uygun hâle getiren sebeplerin sadece ceza hukukunda değil, hukukun herhangi bir alanından kaynaklanabileceğidir.

Hukuka uygunluk sebepleri bir kişiye aslen hukuk düzenince tipiklikte ihlali yasaklanmış emir veya yasak niteliğindeki davranış normlarıdır. Anlaşılacağı üzere hukuka uygunluk sebepleri bir kişiye tipikliği ihlal etme izni veren normlardır.

Hukuka Uygunluk Sebepleri : TCK’da hukuka uygunluk sebepleri müstakil bir bölümde düzenlenmemiş, m. 24 -26. maddeler arasında kusurluluğu kaldıran sebeplerle birlikte Ceza Sorumluluğunu Kaldıran ve Azaltan Sebepler başlığı altında düzenlenmiştir. Ayrıca 27. maddede de bu sebeplerde sınırın aşılmasının sonuçlarına yer verilmiştir. TCK’da düzenlenen hukuka uygunluk sebepleri, TCK m. 24/1’de düzenlenen “kanunun hükmünü yerine getirme”, TCK m. 25/1’de düzenlenen “meşru savunma”, TCK m. 26/1’de düzenlenen “hakkın icrası” ve TCK m. 26/2’de düzenlenen “ilgilinin rızası”dır.