Sosyal Psikoloji

Sosyal psikoloji, bireylerin davranış, duygu ve düşüncelerinin başkalarının gerçek ya da hayali varlığından nasıl etkilendiğini araştırır.

Sosyal biliş, kişilerin sosyal bilgileri seçme, yorumlama ve hatırlama süreçleridir. Şemalar, sosyal bilişin en önemli kavramlarındandır. Benlik kavramı, bireylerin "ben kimim?" sorusuna verdikleri cevaplardır. Bireyci kültürlerde, kişinin kendisini kişilik özellikleri ve becerileri bakımından tanımladığı bağımsız benlik yapısı yaygındır. Toplulukçu kültürlerde ise kişinin kendisini yakın ilişkide olduğu insanlar üzerinden ve toplumsal konumuna göre tanımladığı ilişkisel benlik yapısı yaygındır.

Birlikte Değişim Modeli’ne göre, insanlar davranışların nedenini açıklarken üç tür bilgiyi değerlendirirler: Tutarlılık, Yaygınlık, Belirginlik. Ancak yükleme yaparken, temel yükleme hatası, aktör -gözlemci farklılığı ve kendine hizmet eden yanlılıklar gibi yanlılıklar da sergiler .Tutum bir kimseye ya da nesneye yönelik, olumlu ya da olumsuz değerlendirmelerimizdir. Tutumlar iki temel bilgi işleme yolu ile değişebilir: merkezi ve çevresel yol.

Sosyal etki, bireylerin veya grupların algılarımızı, tutumlarımızı ve davranışlarımızı etkileme sürecidir. Uyma; başkalarının tutumları ve davranışları doğrultusunda bireyin davranışlarını değiştirmesidir. Uyma, bilgisel etki veya normatif etki aracılığıyla gerçekleşebilir. Otorite emirlerine uyma itaattir.

Kişiler arasında arkadaşlık, yardımlaşma gibi olumlu sosyal davranışlar gözlenebildiği gibi, önyargı ve ayrımcılık gibi olumsuz davranışlar da gözlenebilir. Çekim; mekansal yakınlık, fiziksel çekicilik ve benzerlik algılarıyla ilişkilidir. Romantik aşkta daha yoğun fizyolojik uyarılma vardır. Yardıma ihtiyaç duyan birisine yardım etme olasılığı, ortamda başkaları olduğunda azalmaktadır.

Sosyal kolaylaştırma ve sosyal kaytarma diğer insanların varlığının bizi uyarmasından kaynaklanır. Grup içindeyken bazen kimlik yitimi yaşanır, benlik farkındalığı azalır. Grup içindeki tartışmalar grup kutuplaşmasına yol açabilir. Grup düşünde, kişiler diğerlerine uyma kaygısıyla hatalı karar alabilirler.

Daniel Batson (1991), insanları olumlu sosyal davranış sergilemeye güdüleyen dört etmen üzerinde durmaktadır.

Özgecilik: Başkalarına yardım etme amacıyla hareket etmek

Bencillik: Sonunda bir çıkar elde edeceğini düşünerek yardım etmek (yardım davranışı karşılığında kendisine de yardım edileceğini düşünmek, maddi çıkar umut etmek, takdir toplamak vb.)

Kolektivizm: Kişinin sadece kendi ait olduğu aile, dernek veya siyasi parti gibi bir sosyal grubun üyelerine yardım etmesi.

İlkesel davranış: Dini veya vicdani ilkelerden ötürü yardım etmek.

Grup nedir?” sorusu çeşitli şekillerde tanımlanabilir. Grup en genel tanımıyla birbirleriyle etkileşen ve kendilerini “biz” olarak algılayan iki ya da daha fazla insandan oluşan topluluktur.