Satış Sözleşmesi

Satış sözleşmesi, iki tarafa borç yükleyen bir sözleşme olup; satıcının, satılanın zilyetliğini ve mülkiyetini alıcıya devrettiği, alıcının da kendisine mülkiyeti devredilen malın bedelini satıcıya ödediği sözleşmedir.

Satış sözleşmesinde yarardan söz edildiğinde, satım konusu malın alıcıya teslim edilmesine kadar geçen süre içerisinde malda oluşan fazlalıklar anlaşılır. Yarar ve hasarın satıcı ve alıcıya ne zaman geçeceği, taşınır ve taşınmaz satışları için kanunda ayrı ayrı düzenlenmiştir.Satılan mal taşınır ise yarar ve hasar, kural olarak zilyetliğin devri ile alıcıya geçer. Bazen alıcı, satılanın sözleşmede kararlaştırılan yerden başka yerde kendisine teslimini isteyebilir. Bu durumda, satıcı, alıcının isteği üzerine, satılanı ifa yerinden başka bir yere gönderirse, yarar ve hasar, satılanın taşıyıcıya teslim edildiği anda alıcıya geçer.Taşınmaz satışında ise kural, tescil anında yarar ve hasarın alıcıya geçmesidir. Ancak taşınmaz satışı yapılmış ve fakat alıcıya taşınmazın teslimi daha sonra gerçekleştirilecekse bu durumda yarar ve hasar alıcıya teslim tarihinde geçecektir.

Satım konusu mallar; taşınır ve taşınmaz mallar olabileceği gibi haklar da olabilir.

Taşınır satış sözleşmesi şekle tabi değildir. Ancak taşınmaz satışı resmî şekilde yapılmalıdır.

Satıcının borçları; zilyetliğin devri ve mülkiyeti alıcıya geçirme borcu, zapta karşı tekeffül, ayıba karşı tekeffül ve diğer borçlardır. Alıcının borçları da satış bedelinin ödenmesi ve satılanın devralınmasıdır.

Alıcının borçları; semeni(satış bedelini) ödemek ve satılanı devralmaktır.

Satıcı malın ayıplı olmasından dolayı alıcıya karşı sorumludur. Ayıptan sorumluluğunun şartları:Yarar ve hasarın alıcıya geçmesinden önce ve en geç alıcıya geçme sırasında ayıbın var olması, satılandaki ayıbın önemli olması, satılandaki ayıbın gizli olması, satıcının ayıptan sorumluluğunu kaldıran veya sınırlayan bir anlaşmanın olmaması, satıcının ayıptan sorumlu olması için alıcının gerekli dikkat ve özeni göstererek satılanı gözden geçirmiş olması ve ayıplı olduğunu anladığında satıcıyı derhâl bilgilendirmesidir.Ayıplı mal karşısında alıcının seçimlik hakları:Sözleşmeden dönme,Satış bedelinden indirim isteme,Satılanın onarımını isteme,Satılanın ayıpsız misli ile değişimini istemedir.

Satıcı,satılanın bir kısmı veya tamamı üzerinde hak iddia eden üçüncü kişiden dolayı da alıcıya karşı sorumludur.

Alıcı malı devralmada veya semeni ödemede temerrüde düşerse bundan dolayı satıcıya karşı sorumlu olacaktır. Aynı şekilde satıcı malı teslim etmede, zilyetliği ve mülkiyeti devretmede temerrüde düşerse alıcıya karşı sorumlu olacaktır.

Taşınır ve taşınmaz satış türlerinin yanı sıra örnek üzerine, beğenme koşuluyla, kısmi ödemeli ve açık arttırma yoluyla olmak üzere başka satış türleri de vardır.

Diğer satış türlerinden örnek üzerine, beğenme koşuluyla ve kısmi ödemeli satışların konusu sadece taşınır mal ve haklar olabilecekken; açık arttırma ile satışın konusu taşınır ve taşınmaz mallar olabilir.