Kira Sözleşmesi

Kira sözleşmesi, iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerden olup; kiraya veren, kiralananın kullanımını kiracıya devreder, kiracı da bu kullanım karşılığında kiraya verene bir bedel öder. Bu bedele kira bedeli veya kira parası denir. Sözleşmenin kurulması için tarafların anlaşmış olmaları yeterlidir. Kiralananın teslimi gerekli değildir.

Kira sözleşmesinin konusunu taşınır ve taşınmaz eşyalar oluşturur.

Gerek taşınır gerekse taşınmaz kiraları herhangi bir şekle tabi değildir.

Kira sözleşmeleri belirli süreli veya belirsiz süreli olabilir. Bu ayırım sözleşmenin sona ermesinde önem arz eder. Belirli süreli sözleşmeler, sürenin sonunda herhangi bir ihbar veya ihtara gerek kalmaksızın sona erer. Konut ve çatılı işyeri kiraları için bu konuda özel düzenleme vardır. Belirsiz süreli konut veya çatılı işyeri kiralarında kiracının her zaman sözleşmeyi feshetme hakkı vardır. Kiraya verenin ise 10 yıl geçmedikçe fesih hakkı bulunmamaktadırr.

Bir kira ilişkisinde her iki tarafın hak ve borçları vardır. Kiraya veren, kira konusu şeyi kiracıya, sözleşmedeki şartlarla kullanıma elverişli şekilde teslim etmek zorundadır. Kiralananda oluşan ayıplardan kiraya veren sorumludur. Ancak bu sorumluluk için kiracının gecikmeksizin kiraya verene bildirimde bulunması gerekir. Yine üçüncü şahısların kiralanan üzerinde ileri sürdüğü ve kiracının hakkı ile bağdaşmayan haklardan dolayı kiraya veren sorumludur.

Kiracı da kira bedelini ve yan giderleri kiraya verene ödemek zorundadır. Ayrıca kiralananın kullanımı için gerekli olan olağan temizlik ve bakım giderlerini de karşılamak zorundadır. Kiralananı özenle kullanmak, ayıpları bildirmek, ayıpların giderilmesine ve kiralananın gösterilmesine katlanmak gibi diğer borçları da vardır.

Kiracı kiraya verenin yazılı rızası ile konut veya çatılı işyerini başka bir 3.kişiye alt kiraya verebilir ve kullanım hakkını devredebilir. Diğer kiralarda ise (mesela araç kirası gibi) kiraya verenin rızası aranmaksızın alt kiraya vermek veya kullanım hakkını devretmek mümkündür.

TBK, kira sözleşmesinin devrini de düzenlemiştir. Tüm kiralarda kira sözleşmesinin devri ancak kiraya verenin yazılı rızası ile mümkündür.

Kira sözleşmesi konut ve çatılı işyeri kirası, konut ve çatılı işyeri haricindeki taşınmaz ile taşınır kiraları, ürün kirası olarak üç çeşittir. Sözleşmenin sona erme hâlleri anlatılırken taşınmaz kiralarına ağırlık verilmiştir, zira uygulamada en sık karşılaşılan konut ve çatılı işyeri kiralarıdır. Sözleşmenin sona ermesi bildirim (fesih) veya dava yoluyla olur. Dava sebepleri kanunda tahdidi olarak belirtilmiştir. Bunlar 2 ye ayrılır: Kiralayandan kaynaklanan sebepler; kiraya verenin kendisinin, eşinin, alt veya üst soyunun veya kanunen bakmakla yükümlü olduğu kişilerin konut veya işyeri ihtiyacı, kiralananın yeniden inşa veya imarı, yeni malikin ihtiyacıdır. Diğeri de kiracıdan kaynaklanan sebepler; kiracının tahliye taahhüdünde bulunması, iki haklı ihtar ve kiracının kendisine veya eşine ait oturmaya elverişli konutunun olmasıdır