Sosyal Hizmet Uygulama Alanları ve Kurumları

Sosyal hizmet uzmanları kamu ve özel kurum ve kuruluşlarında ve sivil toplum örgütlerinde aile, kadın, çocuk, engelli, yaşlı, göçmen, sığınmacı, hasta, şehit yakınları ve gaziler gibi özel gereksinimli, risk altındaki hassas insanlarla birey, grup, aile, örgüt ve toplum düzeylerinde uygulama yapmaktadır. Sosyal hizmet uzmanları Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlarda, üniversitelerde ve sosyal sorunların olduğu her kurum ve kuruluşta uygulamalarını yürütmektedir.

Sosyal Hizmet Uygulaması

Sosyal hizmet uygulaması, aşağıda verilen amaçlardan bir ya da daha fazlasına ulaşmak için sosyal hizmetin değerlerinin, ilkelerinin ve tekniklerinin profesyonel bir şekilde uygulanmasını içermektedir. ABD Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (NASW) sosyal hizmet uygulamasının bu amaçlarını aşağıdaki şekilde belirtmiştir.

İnsanların somut hizmetlere ulaşmasına yardımcı olmak,

Bireylerle, ailelerle ve gruplarla danışmanlık ve psikoterapi yapmak,

Sosyal ve sağlık hizmetlerini geliştirmek ya da sağlamak için gruplara ve toplumlara yardımcı olmak,

Yasama süreçlerine katılım sağlamak.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarda Yürütülen Sosyal Hizmet Uygulamaları

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB) bünyesinde yürütülen sosyal hizmet uygulamaları çocuk, kadın, yaşlı, aile, engelli, gazi ve şehit yakınları, göçmen ve sığınmacılar, sosyal yardım, sosyal refah, sosyal politika, yönetim alanlarında yürütülmektedir.

Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarda Yürütülen Sosyal Hizmet Uygulamaları

Sosyal hizmet uzmanları Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Merkez Teşkilatı’nda, il sağlık müdürlüğü halk sağlığı başkanlıklarında, yoğun olarak da toplum sağlığı merkezlerinde (TSM) ve bağlı birimlerinde Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇS-AP), Evde Sağlık Hizmeti, Verem Savaş Dispanseri (VSD), Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM), Sağlıklı Hayat Merkezi (SHM) gibi özellikli sağlık tesislerinde görev almaktadır.

Ayrıca sosyal hizmet uzmanları Sağlık Bakanlığına bağlı Hasta Hakları Birimi (HHB), Alkol Madde Bağımlılığı Merkezi (AMATEM) Çocuk Ergen Madde Bağımlılığı Merkezi (ÇEMATEM), Toplum Ruh Sağlığı Merkezi (TRSM), Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM), Evde Sağlık Hizmetleri Birimi, Psikososyal Destek ve Krize Müdahale Birimi, Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi (ÇHGB) gibi birimlerde görev almaktadır.

Adalet Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarda Yürütülen Sosyal Hizmet Uygulamaları

Sosyal hizmet uzmanları Adalet Bakanlığı idari birimlerinde, il ve ilçelerde adliye saraylarında görev almaktadır. İlin ve ilçenin nüfusuna ve yapısına göre açılan çocuk mahkemelerinde, çocuk ağır ceza mahkemelerinde, aile mahkemelerinde, ağır ceza mahkemelerinde, asliye ceza mahkemelerinde, savcılıklarda görev yapan sosyal hizmet uzmanları bu mahkemelerde fiziksel, duygusal, sözel, cinsel ihmal ve/veya istismara uğrayan mağdur çocuklarla, göçmenlerle, sığınmacılarla, kadınlarla, yaşlılarla, engellilerle, dezavantajlı, kırılgan ve özel gereksinimli bireylerle, suça sürüklenen çocuklarla çalışmaktadır.

İçişleri Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarda Yürütülen Sosyal Hizmet Uygulamaları

Sosyal hizmet uzmanları İçişleri Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarında (Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ve bağlı il müdürlüklerinde, kabul ve barınma hizmetleri ve geri gönderme merkezleri, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve İl AFAD müdürlükleri, Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı çocuk şube müdürlükleri/büro amirlikleri, narkotik suçlarla mücadele şube müdürlükleri, sosyal hizmetler ve sağlık şube müdürlükleri, tanık koruma şube müdürlükleri) sosyal hizmet uygulaması yürütmektedir.

Diğer Kurum ve Kuruluşlarda Yürütülen Sosyal Hizmet Uygulamaları

Sosyal hizmet uzmanları Gençlik ve Spor Bakanlığı ve bağlı kurum ve kuruluşlarda görev alabilmektedir. Bakanlığa bağlı Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü öğrencilerin yurt hizmetlerini, burs ve kredi hizmetlerini yürütmektedir. Sosyal hizmet uzmanları Kredi ve Yurtlar Kurumuna bağlı yurtlarda öğrencilere psikososyal destek hizmetleri vermektedir. Ayrıca burs ve nakdî yardıma ihtiyaç duyan öğrencilere yönelik sosyal hizmet uygulaması yürütmektedir.

Üniversitelerde mediko sosyal merkezlerinde, psikomediko merkezlerinde, mediko-sosyal hizmetler ünitelerinde görev alabilmektedir.

Sosyal hizmet uzmanlarının uygulama yaptıkları bir diğer alan sivil toplum örgütleridir. Sivil toplum örgüleri meslek elemanları dernekleri, özel gereksinimi olan bireylerin dernekleri, sosyal yardım dernekleri, vakıfları, birlikleri, federasyonları, konfederasyonları, sendikaları, kooperatifleri, kâr amacı gütmeyen kuruluşları içermektedir.

Bu kuruluşlara Türk Kızılayı, Yeşilay, İnsani Yardım Vakfı, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği, Tıbbi Sosyal Hizmet Derneği, Sağlık ve Sosyal Hizmetler Dernekleri Federasyonu, Sabancı Vakfı vb. sivil toplum örgütleri örnek olarak verilebilir.