Sosyal Hizmet Uygulamasına Giriş

Sosyal hizmet özü itibari ile bir anlama işidir. İnsanlara ya kendi sosyal çevreleri içinde ya da insanların sosyal çevrelerini değiştirmek suretiyle yeni ortamlarında sorunlarını anlayarak yardım etme işi. Bahsettiğimiz anlama ve yardım etme işi aslında sosyal hizmet uygulamasını diğer mesleki uygulamalardan, sosyal hizmeti de farklı mesleklerden ayıran en önemli özelliktir.

Uygulamanın Yetki Kaynakları ve Mesleğin Çalışma/Kapsama Alanı

Bir mesleğin kapsamı, kendini gerçekleştirmek istediği faaliyet ve uğraş alanıdır. Sosyal hizmetin de uğraş alanı geniş olduğundan kapsamı da oldukça geniştir. Kapsamı geniş bir mesleğin uygulayıcısı iseniz mümkün olan en üst düzeyde mikro, mezzo ve makro uygulamalarınızın nitelikli olması gerekir. Sosyal hizmet mesleğinin çalışma alanı genelde tüm sosyal hizmetler alanına özelde ise sosyal hizmet uygulamasına ihtiyaç duyan tüm kırılgan müracaatçı kesimlerine özgüdür çünkü sosyal hizmetler alanında insani yardım sağlayan uygulamalar arasında sosyal hizmet uygulamaları bireylerin sosyal işlevselliğine odaklanır.

Sosyal Hizmet Uygulaması ve Sosyal İşlevsellik

Sosyal hizmet uygulamasını anlamak ve diğer yardım odaklı mesleklerden, uygulamalardan ayırmak için sosyal işlevsellik kavramı hayati öneme sahiptir. Sosyal işlevsellik, sosyal hizmet uygulamaları ve bireyin kendi yaşamındaki biopsikososyal faktörlerle bağlantılıdır. İnsanın hayatındaki talepler, beklentiler, kaynaklar ve fırsatlar ile bu faktörlerin eşleşmesi ya da uyumudur. Sosyal işlevsellik, bir insanın toplum içindeki rollerini gerçekleştirebilmesi ve kendi gereksinimlerini karşılayabilmesi için gerekli olan eylemleri başarabilmesidir.

Sosyal Hizmet Uygulamasında Başvurulan Araçlar

Sosyal hizmet uygulamasını kolaylaştıran ve uygulamayı etkili kılan belli başlı araçlar söz konusudur. Bunlardan ilki mesleki bilgi ya da sosyal hizmet uygulamasının bilgi temelidir. İkincisi sosyal hizmet uygulamasının beceri temeli, üçüncüsü ise değer temelidir. Dördüncüsü uygulama yöntemleri ya da müdahale düzeyleridir. Bu araçlardan beşincisi mesleki görüşme ve görüşmeyi raporlamadır. Son ikisi ise mesleki ilişki ve mesleki iletişim ile danışmanlık ve süpervizyondur.

Mesleki İlişki ve Mesleki İletişim

Mesleki ilişki, yardım talebinde bulunan müracaatçı veya müracaatçı grupları ile sosyal hizmet uzmanı arasındaki kendine özgü ve farklı yapıdaki ilişkidir çünkü bu ilişkide tarafların birbirine karşı sorumlulukları bulunur. Uygulama ortamında mesleki iletişim olmaksızın ise ne mesleki ilişki ne de müracaatçının sorununun çözümü mümkün olabilir. Sorunun ne olduğu, kimleri nasıl etkilediği, ne şekilde ortaya çıktığı, çözümü için verilen çabalar, sunulan hizmetler ve beklentiler gibi konuların hepsi mesleki iletişim ile açıklığa kavuşur.

Danışmanlık ve Süpervizyon

Öğrencinin alan uygulamasına yönelik memnuniyet göstergeleri arasında danışmanından aldığı eğitsel ve destekleyici süpervizyonun kalitesi belirleyicidir çünkü sosyal hizmette mesleki kimliğin inşası danışmanlık ve süpervizyon süreciyle son hâlini alır. Danışmanlık, süpervizyon sürecinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Danışmanlar; sosyal hizmet uzmanı adaylarının sorunlarını farklı yollarla keşfetmelerine yardımcı olurlar. Süpervizyonun kapsadığı birçok işle ilgili tavsiyelerde bulunurlar. Bir sosyal hizmet uzmanı adayının yaşantısal deneyimleri ile profesyonel gerçeklikleri arasındaki gerilimi azaltan en etkili eğitim unsuru süpervizyondur. Bunun nedeni süpervizyonun yönlendirme (eğitimsel), danışmanlık (destekleme) ve denetleme (idari) işlevlerinin olmasıdır.