Son Değerlendirme

Planlı müdahale sürecinin halkalarından birisi olan son değerlendirme, sosyal hizmet müdahalesinin amaca ulaşıp ulaşmadığını ortaya çıkarmanın bir amacıdır. Son değerlendirme, planlı müdahale sürecinde müracaatçıyla birlikte olumu veya olumsuz hangi süreçlerden geçildiğini, amaçlara ve hedeflere ulaşmak için hangi araçların kullanıldığını gözden geçirmeyi amaçlar.

Planlı müdahale sürecinde gerçekleşen her bir aşama değerlendirmeyi gerektirir. Ancak son değerlendirme tüm aşamaları kapsadığından önemli bir süreçtir.

Son değerlendirme planlı müdahale sürecinin diğer tüm aşamalarında neler yapıldığını, sorunun çözümü ve gereksinimlerin karşılanması için belirlenen amaç ve hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını, bu süreçte kullanılan tekniklerin amacına ulaşıp ulaşmadığını ortaya çıkarır. Bu aşama, sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçının şimdiye kadar yaptıklarını bir bütün olarak görmelerini sağlar. Ayrıca diğer sosyal hizmet uzmanlarının ilgili meslek elemanlarının, sosyal hizmet kurum ve kuruluşlarının, müracaatçıya ne şekilde hizmet verildiğini görmelerini sağlar.

Son değerlendirme sosyal hizmet uzmanının müracaatçının nasıl bir gelişim izlediğini, hangi noktadan başlayıp hangi noktaya geldiğini, yapılan müdahalenin eksi ve artı yönlerini görmesini de sağlamaktadır. Dolayısıyla bu aşama sosyal hizmet uzmanı için bir geri bildirim sağlamaktadır.

Planlı müdahale sürecinde amaç, müracaatçının sorunlarını belirlemek ve bu sorunların çözümünü sağlamaktır. Son değerlendirme müracaatçının sorunlarını gidermek için belirlenen amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığını ve sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçıların kendilerini ve süreci değerlendirmelerini sağlar. Ayrıca müdahale sürecinde kaynakların etkili bir şekilde kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesini sağlar.

Sosyal hizmet uzmanı müdahale sürecinde hangi aşamaya geldiğini ve ne kadar yol kat ettiğini görmek ister. Ancak değerlendirmede çeşitli engeller de bulunur. Bu engeller; elde edilen sonuçları genelleştirme sorunu, değerlendirme araçlarının yanlış seçimi, değerlendirme sürecine müracaatçıların katılamaması, personelin korkuları ve güvensizliği, değerlendirmenin hizmet sunumuyla iç içe girmesi, program çıktıları için alternatif açıklamaların olması ve önceden tahmin edilemeyen sonuçlar başlıkları altında toplanabilir.

Değerlendirme, bireyin değerlendirilmesine karşı programın ya da kurumun değerlendirilmesi, niteliksel değerlendirmeye karşı niceliksel değerlendirme, klinik değerlendirmeye karşı yönetimsel değerlendirme ve katı değerlendirmeye karşı yumuşak değerlendirme olmak üzere dört türe ayrılır.

Sosyal hizmet uzmanlarına yaptıkları uygulamanın etkiliğini göstermede yardımcı olabilecek yaklaşımlardan biri tek birimlik değerlendirme yaklaşımıdır. Bu değerlendirmenin amacı farklı koşullarda müracaatçı ile ilgili belirli aralıklarla verilerin toplanmasıdır. Belirli koşullar altında toplanan veriler, diğer koşullar altında toplanan verilerle karşılaştırılır. Neticede koşullar ve ortaya çıkan veri arasındaki ilişki hakkında sonuçlar ortaya konulur.

Sonuç olarak planlı müdahale sürecinin her aşamasından sonra bir değerlendirmenin yapılması ve tüm aşamaların ele alındığı bir son değerlendirmenin yapılması, müracaatçı ve sosyal hizmet uzmanına geri bildirim sağlayarak o zamana kadar olan süreçte neler yapıldığını artı ve eksi yönleriyle gösterir. Müdahale sürecinde eğer istenilen amaca ulaşılmadıysa süreç tekrar gözden geçirilir, eksiklik veya hatanın nereden kaynaklandığı tespit edilir.