Tarihsel Gelişim

Bireylerlerle sosyal hizmetin gelişiminde 1800’lü yılların son çeyreğinde meydana gelen gelişmelerin tarihsel önemi bulunmaktadır. Bu dönemin dikkati çeken özelliği büyük sanayi kentlerindeki yoksulluk, işsizlik, hastalık ve işçi kitleleri arasındaki ekonomik ruhsal sorunların giderek yaygınlaşmasıdır. Yoksullukların önlenmesi için hayırsever dernekler kurulmuştur. Bu dernekler yoksul insanlara yardım etmekteydiler. Fakat bir süre sonra yapılan yardımların yeterli olmadığı ve işçiye yardım etmek için ailesinin ve onun sosyal rehabilitasyona tabi tutulması gerektiği görüşü benimsenmeye başlandı. Bu görüş bireylerle sosyal hizmetin temelini oluşturmaktadır.

Modern sosyal hizmet; temelde bireylerlerle sosyal hizmet, gruplarla sosyal hizmet ve toplumla sosyal hizmet olmak üzere üç yardım yöntemini kullanır. Bireylerlerle sosyal hizmet uygulaması sosyal kişisel çalışma, vaka çalışması olarak da tanımlanmakta, aynı anlamı ifade etmekte ve zaman zaman birbirlerinin yerine kullanılmaktadır.

Bilindiği üzere tüm dinler yoksul ve yardıma muhtaç insanlara yardım edilmesini teşvik eder. Fakat yardım olgusu 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında profesyonel hâle gelmiştir. lk evrelerde Yoksulların Durumunu Geliştirme Topluluğu (A.I.C.P) Amerika’da 1843 yılında kurulmuştur ve daha eskiden kullanılan yaklaşımların aksine yoksulluğa daha bireysel olarak yaklaşmıştır.

“Birey ile sosyal hizmet” terimi ilk olarak Amerika’daki bir konferansta “Social casework” olarak kullanıldı. İlk profesyonel bireylerle sosyal hizmet eğitim programı bir yaz okulu eğitimi ile yapılmıştır. Bu eğitimin etkisi daha zengin bir eğitime ihtiyaç duyulduğunu ortaya çıkarmıştır ve kurumsallaşan sosyal hizmet okulları ortaya çıkmıştır. Bu okullar düzenli bir eğitim programı uygulamaya başladıkları zaman profesyonel kabul edildiler. Bu dönemde teoride bireylerle sosyal hizmet birey ile birlikte yapılıp birey için uygulanmalıdır dense de gerçekte sosyal hizmet uzmanı müracaatçıyı yakından ve en iyi tanıyan, tarafsız bir değerlendirmeci olarak hangi yöntemin başarı sağlayacağını en iyi bilen kişidir.

1917 yılında yayımlanan Mary Richmond’ın Sosyal Teşhis kitabı bireylerle sosyal hizmet alandaki ilk kitap olarak değerlendirilir. Kitap; müracaatçıların sorunlarının değerlendirilmesi ve başa çıkılmasına sistematik yollar getiren bir metodoloji sunar.

Richmond teşhis etmenin; sosyal hizmet uzmanının, müracaatçının sosyal durumu ve kişiliği hakkında karar varabilmesi için birçok adımdan oluşan bir süreç olduğunu belirtmektedir. Bu süreç; 1) Müracaatçı ile görüşme, 2) Ailesi ve yakınları ile bağlantı kurma, 3) İş birliği için kullanılacak iç ve dış kaynakların araştırılması ve 4) Toplanan bilgilerin yorumlanması, olmaküzere dört aşamada gerçekleşmektedir.

Birinci Dünya Savaşı sırasında psikiyatrinin gücü artmıştır. Psikiyatrinin gelişiminden önce bireylerle sosyal hizmet bir sanat olarak uygulanıyordu. Bireylerle sosyal hizmet, bireyin gereksinim duyduğu sosyal hizmetleri araştırıyor, teşhis koyuyor ve yönetiyordu.

Freudyen teoriden etkilendikten sonra, bireylerle sosyal hizmet müdahalesi yapan sosyal hizmet uzmanları bireysel terapi vermeye de başladı. Duygular, hisler, tavırlar, bastırılmış anlaşmazlıklar ve bilinç dışı ile olan çatışma, bireylerle sosyal hizmet müdahalesinin ayrılmaz bir parçası olmuştur.

Bireylerle sosyal hizmet, İkinci Dünya Savaşı’ndaki olaylardan oldukça fazla etkilenmiştir. Savaş sırasında ekonomik krizler müracaatçıların kişisel sorunlarında artışa neden oldu. Duygusal sorunlar da arttı. Bu ihtiyaçları karşılamak ve sorunları çözmek için aile hizmetleri başlatıldı.

Sosyal hizmetlerin modern anlamda ele alınabilmesi ve bilimsel bir mahiyet kazandırılarak ehil personel eliyle yürütülmeye başlanması, Türkiye'de ancak 1959 yılında SSYB’na bağlı Sosyal Hizmetler Enstitüsünün kurulmasından sonra mümkün olabilmiştir. Sosyal Hizmetler Enstitüsünün kuruluşunu, sosyal hizmetler alanında dönüm noktası kabul etmek mümkündür.