Bina ve Sitelerle İlgili Diğer Yasal Mevzuat

Kamu hizmetlerinin etkin ve verimli yürütülebilmesi için Türkiye’de de yerleşim yerlerine göre nüfus bilgilerinin güncel olarak tutulduğu ve nüfus hareketlerinin izlenebildiği bir kayıt sistemi bulunmaktadır. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 69. uncu maddesine dayanılarak hazırlanan Adres ve Numaralamaya İlişkin Yönetmelik çerçevesinde adres ve numaralandırma işlemleri yapılmaktadır. Yönetmeliğe göre yetkili olan kuruluşlar; belediyeler, büyükşehir belediyeleri ve il özel idareleridir. Yönetmelikte adres bileşenlerini oluşturan unsurlar tanımlanmıştır. Mahalle, meydan,bulvar,cadde, sokak adlarının ve numaralarının hangi kurallara uygun olarak ve nasıl belirlenebileceği ele alınmıştır. Ulusal adres veri tabanından sorumlu olan yetkili idare, sorumluluk alanındaki adres kayıtlarını oluşturur ve günceller. Yetkili idareler, hizmet verdikleri adresin ulusal adres veri tabanında olup olmadığını kontrol ederek, veri tabanında bulunmayan adresleri veri tabanına işlerler. Yönetmelikte adres bileşenlerini oluşturan unsurların adlarının ve numaralarının bilinirliliğini sağlamaya dönük olarak levhaların konulması ve bu levhaların bakımı konusunda yetkili idareler irdelenmiştir. Yönetmeliğe göre yetkili idareler yılda en az bir defa sorumluluk alanlarını kontrol ederek numaralama ile ilgili eksiklikleri giderir ve hataları düzeltir. Levhasız veya levhaları gerektiği gibi düzenlenmemiş yer ve binalara yeni levhalar konulur.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan herkesin kimlik kaydının yapılması gerekmektedir. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan herkesi daimi bir ikametgâhı da olmalıdır. Bu gerekliliklerin yerine getirilmesinde ve uygulanmasında aile reisi, köy/mahalle muhtarı, hekimler, mahkeme yazı işleri müdürleri, ilçe nüfus müdürlüğü çalışanları, kolluk görevlileri, bina ve site yöneticileri ile buralarda çalışanlar sorumluluk sahibidirler. Kimlik ve adres ile ilgili düzenlemeler, bildirim yükümlülükleri ve süreler 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun konusudur.

Türkiye’de yaşayan kişilerin yerleşim yerlerinin kayıt altına alınması ile ilgili Adres Kayıt Sistemi Yönetmeliği yürürlüktedir. İlgili yönetmeliğin 5. maddesine göre; yerleşim yeri adresi ve diğer adreslere ait bilgilerin tutulmasına ilişkin politikanın oluşturulması, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması, ulusal adres veri tabanı ile MERNİS veri tabanının ilişkilendirilmesi ve adres bilgilerinin paylaşılmasına ilişkin işlemler İçişleri Bakanlığ ı tarafından yürütülmektedir .

Binalarda ve sitelerde, kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı olan ortak yerler ve tesisler sadece malikler ve kiracı –sükna hak sahipleri tarafından kullanılabilir. Kendi bağımsız bölümleri ve binalardaki –sitelerdeki ortak yerleri haksız bir şekilde kullanan –faydalanan kişiler hakkında stihkak davası açabileceği gibi, her türlü haksız el atmanın önlenmesini içeren dava da açabilir. İstihkak davası; mülkiyete konu malının üzerinde filli egemenliği kaybetmiş olan malik tarafından, malı elinde bulunduran ya da ondan faydalanan fakat malik olmayan kişiye karşı malın geri verilmesi için açılan bir davadır. Malik veya zilyetin başvuracağı diğer bir yol ise taşınamaza tecavüzün meni/müdahalenin meni için taşınmazın bulunduğu yerdeki en büyük mülki amire (vali veya kaymakam) başvurma hakkıdır. Buna göre malik /maliklerin, tecavüz veya müdahalenin yapıldığını öğrendikleri tarihten itibaren 60 gün içinde idari makama başvuruda bulunmaları gerekir. Ancak, tecavüz veya müdahalenin oluşundan itibaren bir yıl geçtikten sonra bu makamlara başvuruda bulunulamaz. Süresi içinde gerçekleşen başvurularda soruşturmanın 15 gün içinde tamamlanması gerekmektedir. Soruşturmayı bizzat vali/kaymakam veya görevlendireceği bir memur yürütebilir. Karar verme yetkisi ise vali veya kaymakama aittir. Nihai olarak verilen kararlar, idari yargı yolu açık olma şartıyla kesindir.