Binalarda Malzeme Taşıma, Depolama, İstifleme Yönetimi

Günümüzde yapılan işlerin (yapı, loji stik vb.) sürekliliğini devam ettirilebilmesi, zamanın verimli kullanabilmesi ve ekonomik açıdan verimlililiğin sağlanması amacıyla malzemelerin üretim yerlerinden ya da tedarikçilerden alındıktan sonra uygun bir yerde, uygun şartlarda muhafaza edilmesi gereklidir. Belirli nokta/noktalardan gelen mamullerin teslim alınıp belirli bir süre korunup belirli nokta -noktalara gönderilmek üzere hazırlanması işlemine depolama denmektedir. Depolama amaçlı kullanılan binalarda depolama ile ürünler güvenli bir şekilde saklanabilir, korunabilir ve gerektiğinde kısa bir sürede ihtiyaç duyulan yerlere gönderilebilir. Deponun istenen hizmeti sağlaması yanında en önemli özelliği maliyet üzerindeki etkisidir. Ürünlerin zamana bağlı taleplere uygun bir şekilde boşaltma ve yükleme işlemleri arasındaki zamanda bekletildikleri yere depo denir.

Eşya veya başka nesnelerin düzgün bir biçimde üst üste konulmasıyla oluşan yığına İstif, hacmi dikey yönde kullanmak amacıyla malzemelerin üst üste yığılması işlemine İstifleme denir. Depolarda, depolanacak malzemelere uygun raf sistemlerinin olması, bunlara yük konulması sırasında uygun istif makinelerinin seçilmesi iş sağlığı ve güvenliği (İSG) açısından önemlidir. Özellikle k ızışmayı önlemek ve dengeyi sağlamak için, kesilmiş keresteler, yerden yüksekte yapılan raflar üzerine yatay olarak veya az eğik sıralar halinde istiflenmeli ve her sıra arasına, uçları geçitleri kapamayan latalar atılmalıdır.

Çalışanların çalışma alanlarında özellikle depolarda malzemeleri elle taşıma sırasında sağlığının hatta vucut bütünlüğünün bozulması söz konusudur. Depolarda bedenen çalışma şekli ve harcanan güç, özellikle sırt ve bel incinmelerine neden olabilmektedir. Bu tür durumları engellemek veya en aza indirebilmek için iş sağlığı ve güvenliği kurallarını harfiyen yerine getirmek gereklidir.

Depo ihtiyacının ortaya çıkması durumunda deponun yeri, şekli, uzaklığı, depolanacak malzemelerin boyutları ve türleri vb. hususlar gözönünde tutularak depo planı yapılmalıdır. Depo öncelikle mevcut potansiyeli karşılamalı, mümkün olduğunca yatay ürün akışı sağlayabilecek ve zaman içerisinde ortaya çıkabilecek ihtiyaçlara cevap verebilecek şekilde tasarlanmalıdır.

Depolarda, depo hacimlerinin uygun bölümlere ayrılması, taban zemininin uygun şekilde seçilmesi, kolay hareket edebilecek alanların oluşturulması, yangına karşı gerekli tedbirlerin tasarlanması, güvenliğin sağlanması vb. konular da dikkate alınmalıdır.Yüklerin elle emniyetli bir şekilde taşınmayacak kadar ağır ve zor olduğu durumlarda, kaldırma taşıma araçları kullanılmalıdır. Bu amaçla yapı, lojistik ve sanayi kuruluşlarında vinçler (kule, mobil vb.), forklift (platformu kaldırıcı araç) ve asansörler yaygın olarak kullanılmaktadır. Tüm araçlar yetki verilmiş operatörler tarafından kullanılmalıdır. Operatörler gerekli kişisel koruyucu donanımları (KKD) kullanmalıdır. İşveren, iş yeri güvenliği açısından çalışanlarına gerekli eğitimleri tam olarak sağlamalıdır . Depolarda Yükleme yerleri ve rampalarının, taşınacak yükün boyutlarına uygun olmalı. Yükleme yerleri ve rampalarının çalışanların düşmesini önleyecek şekilde güvenli olm alıdır.

Son zamanlarda çalışanların sağlığını ve güvenliğini sağlamak amacıyla akıllı depo sistemleri kullanılmaya başlanılmıştır. Akıllı depo sistemleri kullanılarak ağır yüklerde dâhil olmak üzere, otomatik kontrollü robotlar sabit bir ray üzerinde aynı anda hem yatay hem de dikey hareket ederek taşıma ve istifleme işlemleri yapılabilmektedir. Akıllı depolama sistemleri, ağır ve grup halindeki ürünleri stoklayabilme yeteneğine sahip olduğundan manuel sistemlerde oluşan fiziksel güç ve tehlikeleri önemli derecede azaltmaktadır