Altyapı Tesislerinin Yönetimi

Altyapı tesisleri, kentsel teknik ve sosyal altyapı olarak ikiye ayrılabilir.

Kent içerisinde ikame edenlerle, hareketli nüfus diye kabul edilen süreli ziyaretçilerin yaşamsal tüm ihtiyaçlarına cevap vermesi gereken sistemlerin bütününe kentsel teknik altyapı denir. Kentsel teknik altyapı sistemlerine örnek: ulaştırma, içme ve kullanma suyu sistemleri, kanalizasyon sistemleri, elektrik iletim ve dağıtım sistemleri, haberleşme sistemleri ve doğal gaz sistemleri verilebilir.

Kentsel ve kırsal alanlarda ikamet eden herkesin sağlık, eğitim, kültürel ve yönetimsel ihtiyaçlarını karşılayan ve gelişmiş bir toplum yaşamı oluşturmak için sağlanan hizmetlere sosyal altyapı denir. Sosyal altyapı sistemlerine örnek: Okul, üniversite, park ve hastane verilebilir.

Su temini, kamu tarafından topluma sunulan en önemli hizmetlerden biridir. Bu sistemin ana bileşeni güvenli ve temiz su kaynağıdır. Su temini tesislerinin bileşenleri: Su kaynağı, su talebi, suyun iletilmesi ve depolanması, su kalitesi ve depolanması, su kalitesi ve iyileştirmesi, çöktürme, pıhtılaştırma ve yumaklaştırma, süzme, ilaçma, su yumuşatma ve muhtelif iyileştirmelerden oluşmaktadır.

Kullanılmış suları ve yağmur sularını toplayıp yerleşim bölgesinden uzaklaştıran sistemlere kanalizasyon sistemleri denir. Kanalizasyon sistemlerinin ve hizmetlerinin amacı, sürdürülebilir kentsel gelişme, hijyenik sağlık koşulları ve temiz su ortamı sağlamaktır. Kanalizasyon sistemleri: ayrık ve birleştirilmiş sitemler olarak sınıflandırılır.

Doğal gaz, evlerde ısınma ve kullanma amaçlı kullanılmaktadır. Doğal gaz, bileşenleri ayarladıktan ve gazı kontrol ettikten sonra yüksek basınçlı ve orta basınçlı boru hatları ile müşterilere ulaştırılmaktadır. Doğal gaz dağıtım sisteminin temel tesisleri: gaz üretim tesisleri, gaz dağıtım tesisleri ve gaz ekipmanlarıdır.

Elektrik iletim ve dağıtım sistemi: iletim hatları, trafo merkezi ve dağıtım ekipmanlarından oluşmaktadır.

İçme suyu ve kanalizasyon sistemleri, tüm dünyada doğal ve insan kaynaklı afetlere maruzdur.

Depremler su temini ve kanalizasyon sistemlerinin toptan veya kısmi hasar görmesine, iletim ve dağıtım borularının kopmasına, su kaynaklarının veriminin azalmasına sebep olur.

Heyelanlar su temini ve kanalizasyon sisteminin kısmen veya tamammen zarar görmesine, suyun kirlenmesine, kanalizasyon sistemlerinin tıkanmasına sebep olur.

Seller su temini ve kanalizasyon sisteminin nehir suyu alma yaılarının kısmen veya tamamen yok olmasına, pompa istasyonlarının hasar görmesine, aşırı sediment nedeniyle tıkanmaya, boruların kırılmasına ve su havza alanlarının kirlenmesine sebep olur.

Zayıflık analizlerindeki önemli adımlardan biri, altyapı tesisinin bulunduğu alanda yaygın olan tehlikelerin belirlenmesi ve değerlendirilmesidir.

İçme suyu ve kanalizasyon şebeke ve arıtmalarını içeren altyapı tesislerinin doğal afetlere dayanıklı olarak tasarımı ve mühendislik hesapları ile malzeme seçimi, yapımı, işletilmesi, bakım ve onarımı için gerekli asgari şartlara dair usul ve esaslar 15.02.2007 tarihli ve 26435 nolu Resmi gazetede yayınlanmıştır.

İçme suyu ve kanalizasyon alt yapı projeleri dâhilinde yer alan iletim hatları ve üst yapı ünitelerinde kaya veya zemin koşullarının belirlenmesi amacıyla jeoteknik etüt çalışmaları yapılır.

Malzemeler yer hareketlerine uyum sağlayabilecek esneklikte olmalıdır.

Bağlantı noktaları kırılma ve kopmalara karşı dayanıklı olmalıdır.

Bağlantı ek sayısı mümkün olduğu kadar az olmalıdır.

Korozyona dayanıklı malzemeler seçilmelidir.

Düğüm noktaları, sızdırmaz ve kırılmaya dayanıklı bileşim elemanları ile tesis edilmelidir.

Afet bölgelerinde yapılacak altyapı tesislerinde, boru hareketini engelleyerek kırılmaya neden olabilecek dolgu malzemeleri seçilmemelidir.

İçme suyu dağıtım şebekesi kapalı göz olarak tasarlanmalıdır.

Yağmur suyu ve atık su şebekeleri birbirlerinden ayrı olarak ve zorunlu hâller dışında içme suyu şebekesi ile çakışmayan güzergâhlarda düzenlenmelidir.

Bölgesel emniyet vana sistemi oluşturmalıdır.

Bina girişlerinde, afet anında su kesici vana sistemi bulundurulmalıdır.

Şebeke ile konutlar arasındaki abone bağlantıları ve bağlantı parçaları esnek ve çabuk kırılmayan malzemeden seçilmelidir.

Zorunlu hâller dışında yapay dolgu alanlarına boru hattı tesis edilmemelidir.

Afet anında, depo ve terfi merkezlerinde su tahliyesinin yapılabilmesine yönelik gerekli tedbirler alınmalıdır.

İçme suyu kaynakları ve barajlar çevresinde havza denetimi yapılarak, bu havzalarda afetler nedeniyle içme suyunun kirlenmesine yol açabilecek kullanımlara izin verilmemelidir.

Altyapı tesislerinde afet anında devreye girmek üzere yedek enerji kaynakları bulundurulmalıdır.