Yapı Malzemeleri; Taş, Ahşap, Kil ve Hafif Blok Malzemeler

Yapı malzemesi konuları ve teknolojileri, yapı tasarımcılarının sürekli olarak öncelikli ve temel sorunları olmuştur. İnsanlığın bugünkü çağdaş uygarlık düzeyinde ileri ve çeşitli niteliklere sahip yapı malzemelerini üretmesi kolay olmamıştır. İnsan yaşamının başlangıcından günümüze kadar uzanan teknik ve bilimsel çabalar, sürekli ve yüzyıllarca süren denemeler günümüzdeki yapı malzemelerinin nitelik ve nicelik zenginliğini kazanmasını sağlamıştır. Yapı malzemeleri yapım faaliyetlerinin temelini oluşturduğu kadar, insanlar ile binalar arasındaki iletişimi sağladığı için de önem arz etmektedir. Endüstrileşmeyle birlikte yapı malzemeleri çeşitlenerek yerleşik kalıpların dışına çıkılmaya ve yeni ve teknolojik malzemeler ile binalar inşa edilmeye başlanmıştır. Artan talep ve gelişen teknoloji daha üstün özellikli malzeme üretimini sağlarken aynı zamanda malzeme çeşitliliğini de artırmıştır. Yapı malzemelerindeki iyileştirmeler ve üretilen yeni malzemelerle binaların kaliteli, mimari açıdan daha estetik, çevreye uyumlu, dayanımı ve dayanıklılığı yüksek taşıyıcı sisteme sahip binaların hızlı bir şekilde inşa edilmesi sağlanmaktadır.

Genel olarak yapı malzemeleri; doğal taş yapı malzemeleri, ahşap yapı malzemeleri, kil içeren yapı malzemeleri ve hafif blok yapı malzemeleri olarak dört grup altında toplanmaktadır. İnorganik maddelerden oluşan doğal taş malzemeler yer kabuğunun sert-katı kütlelerini oluşturmaktadır. Bir veya birkaç mineralin bir araya gelmesiyle oluşan mineral topluluklarından oluşan doğal taşlar yüksek brüt yoğunluğa, yüksek mukavemete, yüksek yüzey sertliğine ve yüksek ısı iletkenliğine sahiptirler. Tarih boyunca en çok kullanılan ve en iyi bilinen yapı malzemesi olan doğal taşlar günümüzde genellikle temellerde, duvarlarda, kemerlerde, zemin, duvar ve çatı kaplamalarında ve agrega yapımında kullanılmaktadır.

Doğal Taş Yapı Malzemeleri

Doğal taş yapı malzemelerini çeşitli parametrelere göre üç grup altında toplamak mümkündür. Bunlar; meydana gelişlerine göre doğal taş yapı malzemeleri, elde edilişlerine göre doğal taş yapı malzemeleri ve işleniş şekillerine göre doğal taş yapı malzemeleridir.

Ahşap Yapı Malzemeleri

Canlı bir organizma olan ağaçtan elde edilen, heterojen ve anizotrop ahşap yapı malzemeleri, her yerde bulunabilen ve yenilenebilir yapı malzemeleridir. Doğada çok sayıda ağaç türü olmasına rağmen, ahşap yapı malzemesi olarak kullanılabilen ağaç sayısı sınırlıdır. Yapılarda genellikle çam, meşe, ceviz, dişbudak, kavak, selvi, kayın, köknar, sedir ve karaağaçtan elde edilen ahşap yapı malzemeleri kullanılmaktadır.

Ahşap yapı malzemeleri; böcekler, bakteriler, mantarlar gibi canlı organizmaların zararlı etkilerine maruz kalmakta ve nem, güneş radyasyonu, hava ve suyun sürekli etkisi ve ateşten (yangın) büyük ölçüde zarar görmektedirler. Bu nedenle canlı organizmaların ve fiziksel olayların etkilerine karşı önlemler alınması gerekmektedir. En çok kullanılan koruma yöntemleri; boyama, katranlama, yüzeysel yanma, çivileme ve daldırmadır.

Ahşap yapı malzemeleri çeşitli avantaj ve dezavantajlara sahiptirler. Avantajları; hafif olmaları, kısa zamanda inşa edilebilmeleri, ses yalıtımının yüksek olması, depreme karşı daha dayanıklı olmaları ve elastik özelliğe sahip olmalarıdır.

Dezavantajları ise; yangına karşı dayanıksız olmaları, çürümeleri, deformasyon göstermeleri ve yüksek katlı yapıların inşa edilememesi gibi özelliklere sahip olmalarıdır.

Kil İçeren Yapı Malzemeleri

Kil içeren yapı malzemeleri, doğada bol miktarda bulunan ve genellikle 0.002 mm’den daha küçük tanelerden oluşan killi malzemelerden yapılmaktadırlar. Pişirilmiş ve pişirilmemiş olarak üretilebilen bu malzemeler inşaat sektöründe en çok kullanılan malzemelerdir. Kil içeren yapı malzemeleri; kerpiç, seramik malzemeler, duvar malzemeleri, döşeme malzemeleri, kaplama malzemeleri, çatı kaplama malzemeleri ve sıhhi tesisat malzemeleridir.

Hafif Blok Yapı Malzemeleri

Hafif blok yapı malzemeleri, duvarlarda ses ve ısı yalıtımı sağlamalarının yanı sıra adından da anlaşılacağı gibi diğer duvar sistemlerine nazaran boşluklu yapılarından dolayı yapı üzerine fazla yük getirmeyen ve çok farklı ham maddelerden üretilen malzemelerdir. En çok kullanılan hafif blok malzemeler; gazbeton, beton briket, alçı blok ve bims blok yapı malzemeleridir.