Bilgisayarda Desen Çalışması ve Desen Giydirme
Giriş
Desen, herhangi bir yüzey üzerine bilinen, görülen, hayal edilen bir konuyu, kavramı, duygu ve düşünceyi çizgi ile ifade etmektir.
Tarihte ilk desen örneği olarak kabul edilen mağara resimlerine bakıldığında insanların resmi iletişim kanalı olarak kullandığı görülmektedir. İlkel insanların yaptığı desenler gözleme dayalı çizgi desenlerdir. Altamira mağarasındaki ilk resimler günümüz modern çağ resimlerinin başlangıcı olarak kabul edilebilir (Arsalan 2017).
Teknolojinin her alanda gelişmesiyle bilgisayar ile yapılmış resimler, desenler, fotoğraflar her yüzeye uygulanabilmektedir.
Tekstil ve moda alanlarında, desen özgünlük oluşturmak, dikkat çekmek, tarz oluşturmak için kullanılmaktadır.
Desen Kavramı
Desen, herhangi bir yüzey üzerine bilinen, görülen, hayal edilen bir konuyu, kavramı, duygu ve düşünceyi çizgi ile ifade etmektir. Tasarlamanın ve yaratıcılığın ilk basamağı olan imgenin çizgiyle ifade etme şeklidir. Desen kısaca; çizgi ile ya da lekesel bir anlatımdır.
Desen çiziminde çizgi ile nesnelerin hareketi, biçimi, hacmi gösterilebilir. Desenin başlıca öğesi çizgi olmasının yanında renk, ton, gölgeyi de kapsamaktadır. Çizgi ile bir desenin sınırları belirlenerek, farklı çizgi tonlarıyla desene hareket ve form kazandırılmaktadır.
Desen terimi resim, grafik tasarım, moda tasarımı ve tekstil alanında kullanılmaktadır.
Etkili bir desen tasarımı için, tasarlayan (Desinatör) kişi baskı tekniği, hedef kitle (yaş, cinsiyet), sektör, kullanım amacı ve kullanım yerini göz önünde bulundurarak desen tasarımını yapmalıdır.
Desen Tasarım Öğeleri
Çizgi: Düz, kıvrımlı, kalın, ince, sürekli, kesik, grenli, keskin özelliklere sahip olabilir. Çizildiği malzemeye göre eni ve boyu vardır. Moda tasarımında kumaşta bulunan; dikey çizgiler bedeni uzun göstermekte, yatay çizgiler genişliği vurgularken, eğimli çizgiler zerafet, kadınsal ve yumuşak olarak düşünülmektedir.
Nokta: Herhangi bir ucun yüzeyde bıraktığı iz, etkidir. Geometrik bir öğedir. Noktanın yüzey üzerinde sayıları arttıkça etkileri de değişmektedir. Tek başına durgunluğu ifade eden nokta çoğaltıldıkça dinamizme, ritme ya da kargaşaya dönüşmektedir.
Biçim: Çizgiler arasındaki dönüş ve kıvrımlar, bir çok çizginin bir arada olması farklı tonlardaki yüzeyler, şekil ve parçaların düzeni biçimi oluşturmaktadır.
Hacim: Biçimin üç boyut kazanması ile hacim oluşur. Hacimler, gözde kütle ve sağlamlık etkisi yaratır.
Işık ve Gölge: Işık, varlıkları görmemizi sağlayan fiziksel güçtür. Işığın nesneler, objeler üzerinde yayılırken oluşturduğu açık, koyu ton değerlerine ışık, gölge denmektedir.
Renk: Görsel algıyı oluşturan temel öğelerden biri olan renkler kişilerde değişik duygular uyandırmaktadır.
Açık ve Koyu Ton: Renklerin objelerin aydınlık kısımları ile gölgeli kısımların arasında kalan kısımları bir geçiş ile bağlayan değere ton denmektedir. Denge, hareket birlik gibi kompozisyon ilkeleri desenin açık -koyu dağılımı ile sağlanır.
Tasarım İlkeleri
Denge: Denge Simetrik Denge ve Asimetrik denge olmak üzere iki şekilde sağlanmaktadır.
Simetrik denge: Yüzey üzerindeki parçaların İyi orantılanmasına ve dengelenmesine denir. Hayali bir çizgi ile ortadan ayrılmış iki yönlü biçim benzerliğidir. İnsan vücudu simetriktir.
Asimetrik denge: Tasarımda eşit olmayan görsel ağırlıkların genelde oluşturduğu görüntüdür.
Simetrik denge durağanlık, otorite, resmiyet, saygınlık, gelenek, güven gibi kavramların vurgulanacağı tasarımlarda tercih edilmelidir. Asimetrik denge eğlenceyi, özgürlüğü, hareketi, sorgulayıcılığı, dışavurumculuğu temsil etmektedir.
Orantı ve görsel hiyerarşi: Orantı boyutlar arası ilişkilerdir. Tasarım yüzeyinin eni ve boyu ile görsel unsurların eni ve yüksekliği ve oluşturdukları kitle arasında daima bir orantı bulunmaktadır.
Görsel hiyerarşi, Görsel hiyerarşiyi etkileyen unsurlar arasında büyük, küçük boyut, açıklık, koyuluk (ton), uzaklık, yakınlık sayılabilir.
Görsel devamlılık: Göz bir desenden diğerine kesintisiz geçiş yapabiliyorsa görsel devamlılık sağlanmıştır.
Bütünlük: Tasarımı bir araya getirecek unsurların parçalarını gruplandırarak ve bunları uyum sağlayacakları şekilde yerleştirmeyle bütünlük sağlanmaktadır. Tasarımcı bütünlük oluşturmak için Bordür, boşluk, eksen, üç odak noktası gibi yöntemlerden yararlanmaktadır.
Vurgu: Ön plana çıkması gereken görsel ile arka planda kalması gereken görsel arasındaki yön, boyut, biçim, renk, doku, çizgi, ton farklılıklarıyla sağlanmaktadır.
Tasarım öğeleri ve tasarım ilkeleri temel sanat eğitiminde önemli olduğu gibi moda ve tekstil tasarımında da önemli bir yere sahiptir. Bu öğeler ile başarılı amaca uygun etkili desen tasarımları yapmak mümkündür.
Kumaş Desen Çeşitleri
Bir ressam için boya nasıl yaratıcı ifadeyi ileten bir araç ise, kumaş da giysi, ev tekstili ve ilgili aksesuar tasarımı için aynı hatta daha yüksek bir anlam taşımaktadır. Kumaşı oluşturan materyallerin niteliği kadar kumaşın tasarım özelliği pazarlamada en etkili oluşumdur .
Baskı kumaşlar, tekstillerin desen çeşitliliği açısından en büyük zenginliğe sahip olan grubudur. Giysilik kumaştan ev tekstil ürünlerine, dekorasyon ürünlerinden tekstilin yer aldığı her platformda desen özellikleri oluşturulmak istenen sitilin vazgeçilmez unsurudur.
Kumaş yüzeylerine yapılan baskı ve desen türleri; Çiçek desenleri, geometrik desenler, etnik desenler, anlatım desenleri, şal deseni, kare/dama, folklorik, kamuflaj, batik, dijital desen, puantiye, kolaj, grafik desen, çizgili ve kilim vb. desenler olarak sınıflandırılabilir ve çoğaltılabilmektedir.