Beslenmenin Bebek Gelişimindeki Önemi
GİRİŞ
Çocuk sağlığının korunması, iyileştirilmesi ve sağlıklı büyüme ve gelişmeyi desteklemek için en etkili müdahalelerden birisi beslenmedir. Beslenme; büyüme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için besinlerin kullanılmasıdır. Çocukluk çağında sağlıklı beslenme, çocuğun erişkin yaşta genetik potansiyeline uygun bir vücut yapısına erişebilmesi ve sağlıklı bir erişkin olabilmesi için de gereklidir.
Beslenmenin Bebek Gelişimindeki Önemi
Beslenme yaşamın her döneminde önemlidir. Büyümenin en hızlı olduğu evrelerden bebeklik döneminde beslenme ayrı bir önem taşımaktadır. Doğumdan iki yaşın sonuna kadar devam eden dönem, çocuklarda büyüme - gelişmenin en hızlı olduğu yaşama sağlıklı başlangıç için en kritik dönemdir. Büyümenin en hızlı olduğu bu dönemde oluşan beslenme problemleri ve büyüme geriliğinin iki yaş sonrasında düzeltilmesi oldukça güçtür.
0-6 Ay Bebek Beslenmesi
Anne Sütü ile Beslenme: Yenidoğan bir bebek için en uygun besin ANNE SÜTÜ’dür. Anne sütü bebeğin sağlıklı olması, tüm besin öğeleri gereksinmelerini karşılaması, kolaylıkla sindirilebilmesi ve enfeksiyonlara karşı koruması açısından yeri doldurulamaz bir besindir. Anne sütü enfeksiyonlara karşı koruyan, bağışıklığın olgunlaşmasına, organ gelişimine ve sağlıklı mikrobiyal kolonizasyona katkıda bulunan binlerce farklı biyoaktif molekül içerir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) bebeklerin doğumdan hemen sonra anne sütü ile beslenmeye başlanmasını, ilk 6 ay sadece anne sütü verilmesini, 6. aydan sonra ek besinlere geçişini ve iki yaşına kadar anne sütü ile beslenmenin sürdürülmesini önermektedir.
Formula ile Beslenme: Anne sütünün olmadığı veya yetersiz olduğu ya da bazı metabolik hastalıkların varlığında yapay beslenme olarak tanımlanan formül sütler kullanılır. Formül sütler, en az 6 ay mümkünse 1 yaşına kadar kullanılmalıdır.
6-12 Ay Bebek Beslenmesi
Tamamlayıcı Beslenme:
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), tamamlayıcı beslemeyi “anne sütünün artık bebeklerin beslenme gereksinimlerini karşılamaya yeterli olmadığı ve anne sütü ile birlikte başka yiyecek ve sıvılara ihtiyaç duyulduğu zaman başlayan bir süreç” olarak tanımlamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Pediatri Akademisi (APA), ilk altı ay anne sütü ile beslenmeyi, 6. Aydan sonra (180 gün) ise çocuğun dik oturmasına, kafasını destekleme kapasitesine ve diğer gelişimsel faktörlere bağlı olarak ek besinlere geçilmesini önermektedir.
Geleneksel Tamamlayıcı Beslenme:
Geleneksel tamamlayıcı beslenmede bebeklere özel olarak hazırlanan püre kıvamında karışımlar ilk önce kaşık kullanılarak tanıtılmaktadır. Daha sonra, bebeğin yaşı ve motor becerilerinin gelişimi ile sunulan yiyecekler yavaş yavaş yetişkin yemeklerine dönüştürülmektedir. Geleneksel beslenmede 6 -8. ayda püre kıvamında besinler ile başlayıp, 9 -11. ayda parçalı besinlere ve 12 - 24. ayda da ev yemeklerine başlanabilmektedir.
Bebek Liderliğinde Beslenme:
Güncel ek besinlere (katı gıdalara) geçiş yaklaşımlarından biri olan bebek liderliğinde beslenmede püre ve lapa ile besleme yoktur ve annesi bebeğine müdahale etmemektedir. BLW’de 6 ayı dolan ve dik oturan bebeklerin parmakları ile tam olmasa bile avuçları ile besinleri alması ve ağzına götürmesi beklenmektedir.