Yenidoğanın Özellikleri ve Bakımı

Yaşamın ilk 28 gününün kapsayan döneme yenidoğan dönemi denir. Sağlıklı zamanında(miadında) doğan yenidoğanların doğumda boyları 45 -55 cm, kiloları 2500 -4000 gr, baş çevreleri 33 -35 cm’dir.

Yenidoğanın Özellikleri

Deri

Yenidoğanın cilt rengi pembe, yumuşak, ince ve kadife gibidir. Verniks, lanuga, milia, eritemler bulunabilir.

Baş

Yenidoğanların başı vücutlarına oranla daha büyüktür. Baş çevresi ortalama 33-35 cm’dir. Ön bıngıldak (ön fontanel) 2 -3 cm genişliğinde, 3 -4 cm uzunluğunda yumuşak yapılıdır. Genellikle 12 -18. aylarda kapanır. Arka bıngıldak (arka fontanel) ise 0,5 -1 cm boyutunda başın arka kısmında bulunur ve ilk 3 ayda kapanır.

Kulak

Yenidoğanın kulak kepçeleri yumuşaktır. Yenidoğanların sese toleransı azdır, yüksek seslere sıçrayarak yanıt verirler.

Ağız

Yenidoğanın ağız içi pembe ve nemlidir. Dudaklar ve damak bütünlüğü tam olmalıdır.

Boyun

Yenidoğanların boynu kısa ve güçsüzdür. Boyun başı desteksiz taşıyamaz.

Göğüs

Yenidoğanın göğsü silindirik bir görünümdedir. Göğüs çevresi 31 -33 cm’dir. Abdominal solunum gözlenir.

Memeler

Yenidoğanın memeleri simetriktir. Meme ve meme uçlarında kızarıklık, deformite, akıntı olmaz. Ancak doğumdan hemen sonra anneden geçen hormonlara bağlı olarak memelerde şişlik ve süt gelmesi olabilir.

Karın

Yenidoğanların karnı yumuşak ve yuvarlak görünümdedir. İlk iki haftalık süreçte genellikle göbek kordonu bulunur, 7 -14. günlerde göbek kordonu düşer. Gaz sorunu yaşayan bebeklerin karnı gergin ve sert olarak hissedilebilir.

Genital Bölge

Yenidoğan kız bebeklerde Iabia majörler, Iabia minörleri ve klitorisi örter. Erkek yenidoğanlarda idrar deliği(üretral meatus)penisin ucunda orta hatta bulunur. Penisin ucundaki derinin dar olmasına fimozis denir ve düzeltmek için en kısa sürede sünnet yapılmalıdır. Testistisler skrotuma inmiş olmalıdır.

Yenidoğanın Bakımı

Göbek Kordonu ve Bakımı

Bebeklerin göbeği yaklaşık olarak 7 -14 gün içinde düşer. Bu süre içinde bebek silme banyo şeklinde temizlenir. Yenidoğanların göbeği düşünceye göbek kordonuna herhangi bir bakım yapmaya gerek yoktur. Temiz, kuru tutmak, açık bırakmak yeterlidir.

Alt Temizliği ve Bakımı

Bir günde bebekler yaklaşık olarak 3 ve daha fazla cıvık, sarı renkli gaita yaparlar. Günde ortalama 6 -8 kez açık sarı -su renkli idrar yaparlar.

Alt temizliği kaynamış ılıtılmış su ile ıslatılmış pamuk veya pamuk mendiller ile yapılır.

Banyo

Göbek düşmeden önce silme banyo şeklinde temizlenmeleri daha uygundur.

Banyo suyunu 35 -38°C olmalı, banyodan önce suyun ısısının termometre ile kontrol edilmesi (termometre yoksa bileğin iç kısmıyla kontrol edilebilir), oda ısısı 26 -27°C olmalı, hava hareketi ve temasla ısı kaybını önlemek için açık pencere ve kapı olmamalıdır. Bebekler emzirildikten/beslendikten bir saat kadar sonra yıkanmalıdır.

Tırnak Bakımı

Yenidoğanların tırnakları çok ince ve dayanıksızdır. Ancak çok hızlı uzar ve yüzünü ya da cildini çizmesine neden olur. Bebeğe özel tırnak makaslarıyla uzadıkça kesilmelidir.

Göz Bakımı

Yenidoğanın gözlerinde çapaklanma yoksa herhangi bir bakım yapmaya gerek yoktur. Çapaklanma görülüyorsa steril distile su ya da kaynatılmış soğutulmuş ılık su ve steril gazlı bez ile fazla bastırılmadan dış kantüsten iç kantüse doğru silinir.

Ağız Bakımı

Yenidoğanların dil ve ağız mukozası normal görünümdeki ise rutin olarak ağız bakımı yapmaya gerek yoktur. Pamukçuk (moniliazis) denilen mantar enfeksiyonu gelişmişse bir fincan kaynamış ılımış suya, bir çay kaşığı içme sodası koyarak bebeğin ağzı ve anne memesi silinir.

Kulak -Burun Bakımı

Yenidoğanların kulaklarına ve burunlarına pamuklu çubuk ya da herhangi bir materyal sokarak temizlemek doğru değildir. Temiz bir bezle kulak kepçesi içi, parmak ile yetişilebilen kısma kadar ılık suyla silinir. Aynı şekilde burun da temiz bir bezle deliklerinin ulaşılabilen kısmına kadar temizlenir. Burunda akıntı varsa hava yolu açıklığını sağlamak için 1 -2 cc lik serum fizyolojik damlatılarak sekresyonlar yumuşatılır ve puar ile çekilir.

Vücut Sıcaklığı ve Ortam Isısı

Yenidoğanların normal aksiller vücut ısıları 36,5 -37,3 °C dir. Rektal, oral, timpanik, deri, temporal yol gibi yollarla yapılan vücut sıcaklığı ölçümleri yenidoğanlarda tercih edilmeyen yollardır. Bulundukları ortam; 22 -26 °C ısıda olmalıdır.

Uyku

Yenidoğanlar normal şartlarda günün tamamına yakınını uyuyarak geçirirler. Günde yaklaşık 18 -20 saat uyurlar. Acıkmaları nedeniyle 3 -4 saatte bir uyanırlar. Sırt üstü ya da yan yatış pozisyonunda yatırılmasını önermektedir.

Giyim

Pamuklu,yumuşak giysiler seçilmeli, başlık takılmalı, kundak yapılmamalıdır. Erişkinden bir kat daha fazla giyinmesi yeterlidir .

Yenidoğan Sünneti

Doğumdan birkaç gün sonra sünnet yapılabilir. Kanama ve idrar çıkışı takip edilmelidir. Bölgenin sadece su ile temizlenmesi yeterlidir.