Avukatın Yükümlülükleri
Büro Edinme Zorunluluğu
Serbest çalışmak isteyen her avukat, levhaya yazıldığı tarihten itibaren üç ay içinde baro bölgesinde bir büro kurmak zorundadır. Büronun niteliklerini barolar belirtir. Yine bir hizmet akdi ile bir başka avukat yanında çalışan, ya da bir iş yerinin daimi ve hizmet akdi ile avukatı olarak çalışanlar da çalıştıkları iş yerlerinin adresleri baro yönetimine bildirmekle zorunludur.
Aynı Büroda Birlikte Çalışma
Birlikte çalışma, iki ayrı avukatın birbirinden bağımsız olarak çalışmayı ifade ettiği gibi aynı baroya kayıtlı birden çok avukatın meslekî çalışmalarını bir büroda yürütmelerini, vergi kaydı ayrı olmak ve fakat gelir ve giderlerini ortak olarak da yapan birlikleri de kapsamaktadır. Bu son durumda, belirtilen birlikteliğin tüzel kişiliği yoktur, yapılan iş ticarî sayılmaz. İki ayrı avukatın ayrı büroyu birlikte ve fakat birbirinden bağımsız olarak iş yapmalarına hukuken engel bir durum yoktur.
Avukatlık ortaklığı, aynı baroya kayıtlı birden çok avukatın bu Kanuna göre mesleklerini yürütmek için oluşturdukları tüzel kişiliktir. Avukatlık ortaklığının çalışması meslek çalışması olup, ticarî sayılmaz ve vergilendirme bakımından şahıs şirketlerine ilişkin hükümler uygulanır. Avukatlık ortaklığının adı, bir ya da birkaç ortağın ad ve/veya soyadlarına (Avukatlık Ortaklığı) ibaresi eklenerek belirlenir.
Meslek Kurallarına Uyma Borcu
1136 sayılı Avukatlık Yasası'nın 34. maddesinde, genel olarak, avukatların, yüklendikleri görevleri bu görevin kutsallığına yakışır bir şekilde özen, doğruluk ve onur içinde yerine getirmek ve avukatlık unvanının gerektirdiği saygı ve güvene uygun biçimde davranmak ve TBB 'nce belirlenen meslek kurallarına uymakla yükümlü oldukları öngörülmüştür.
Baroya Karşı Sorumluluklar
Avukatların baroya karşı sorumluluklarını yerine getirmeleri gerekir. Bunlar: Baro başkanı ya da yönetiminin avukatlık kanununa göre verdiği işleri yerine getirme; Baro keseneklerini yerine getirme borcu; Avukatın, yaptığı bazı işlerle ilgili olarak baroya bilgi verme yükümlülüğü; Bürosundan uzunca ayrı kalma hâlinde yerine bakacak meslektaş tayini; Mesleki çalışması nedeniyle aleyhine dava açılan avukatın baroya bilgi verme ve baronun arabuluculuk teklifini kabul etme zorunluluğu; Duruşmayı terk hâlinde baroya bilgi verme zorunluluğu; Yargı mercilerini ret veya şikayet durumunda baroya bilgi verme; Bir başka avukat aleyhinde dava açma veya takipte bulunma hâlinde baroya bilgi verme ve avukatlar arasındaki ihtilafta baronun hakemliğini kabul etme zorunluluğudur.
Müvekkiline Karşı Yükümlülükleri
Avukatların müvekkillerine karşı bazı yükümlülükleri vardır. Bunlar: Görüşüne başvurulan konuda müvekkilini aydınlatma ve dava sonucu hakkında bilgi ve tahminini söyleme borcu; Karşı tarafla yaptığı görüşmelerden müvekkilini haberdar etme yükümlülüğü; Tahsil ettiği paraları derhal müvekkkiline verme yükümlülüğü; Bilgi ve belge ile hesap verme borcu; Sadakat borcu; Üzerine aldığı işi özenle yapma yükümlülüğüdür.
Avukatın Avukata Bilgi Verme Yükümlülüğü
Avukatın avukata bilgi verme zorunluluğu, yasadan ziyade, meslek kuralları ile belirlenmiş olan hususlardır. Bunlar: Başka yerden gelen diğer tarafın avukatına, mazereti nedeniyle duruşmaya katılamayacağı konusunda, bilgi verme yükümlülüğü; Mahkemeye sunulan bütün dilekçe ve belgelerin bir örneğini verme zorunluluğu; Bir dava veya takipte avukat varsa, davaya veya takibe sonradan müdahil olunması istenen avukatın, ilk avukata bilgi verme zorunluluğudur.
Mahkemelere Vekâlet Sunma Yükümlülüğü
Avukat, vekâletnamenin aslını veya onaylayacağı örneğini, her dava dosyasına ayrı ayrı konulmak üzere mahkemeye vermek zorundadır (HMK m. 77/1). Fakat ihtiyati tedbir veya delil tespiti dosyasında vekâletnamesi bulunan avukat, bunlarla ilgi davayı açarken yeniden vekâlet vermek zorunda değildir.
Avukatın Kaçınması Gereken Yükümlülükleri
Avukat, kendisine teklif olunan işi sebep göstermeden reddedebilir. Reddin, iş sahibine gecikmeden bildirilmesi zorunludur. İşi iki avukat tarafından reddolunan kimse, kendisine bir avukat tayinini baro başkanından isteyebilir. İşin ret etmenin yasal zorunlu olduğu durumlar şunlardır: Avukat Kendisine yapılan teklifi yolsuz veya haksız görür yahut sonradan yolsuz veya haksız olduğu kanısına varırsa; Aynı işte menfaati zıt bir tarafa avukatlık etmiş veya mütalaa vermiş olursa; Evvelce hâkim, hakem, Cumhuriyet savcısı, bilirkişi veya memur olarak o işte görev yapmış olursa; Kendisinin düzenlediği bir senet veya sözleşmenin hükümsüzlüğünü ileri sürmek durumu ortaya çıkmışsa; Görmesi istenilen iş, TBB tarafından tespit edilen mesleki dayanışma ve düzen gereklerine uygun değilse, kendisine yapılan iş tekliflerini reddetmek zorundadır. Bu zorunluluk, avukatların ortaklarını ve yanlarında çalıştırdıkları avukatları da kapsar ( Avk. K. m. 38).
Avukatlık mesleğini fiilen deruhte edenlerin, iş elde etmek için reklam sayılabilecek her türlü girişim ve eylemde bulunmalarının önlenmesi amacıyla, Avukatlık Kanunu’nda özel hükümler kabul edilmiştir (Avk. K. M.55) Öte yandan; Avk. Kanununa bağlı olarak, reklam konusunu daha da açıklayıcı olarak kabul edilen TBB reklam yasağı yönetmeliği kabul edilmiştir.
Avukat ile müvekkil arasındaki sözleşme ilişkisinin temeli karşılıklı güvene dayanır. Diğer çok sayıdaki mesleklerde görülmeyecek şekilde, özel hukuk kurallarıyla ve meslek kurallarıyla “sır saklama borcu” güvence altına alınmıştır.