Anket Yöntemi

Değerli öğrenciler, veri toplama yöntemlerinden biri olan anket yönteminin aynı zamanda başlı başına bir veri toplama aracı olduğunu belirtmiştik. Anket, belirli kişilerin bir konu hakkındaki duygu, düşünce ve bilgilerini belirlemek için oluşturulmuş sorular topluluğudur. Yöntem olarak anketin geliştirilmesi, uygulanması, verilerin toplanması ve analizi anlaşılır.

Anketlerin geliştirilme süreci araştırmacılar için dikkat ve titiz bir çalışma gerektirmektedir. Anket geliştirecek olan araştırmacıların öncelikle anketlerin hangi durumlarda tercih edilmesi gerektiğini bilmeleri gerekmektedir. İçinde bulundukları durumun anket geliştirmeyi gerektirdiğine inanan araştırmacılar anketlerin avantaj ve sınırlılıklarından da haberdar olmalıdırlar. Tüm bu bilgiler ışığında anket geliştirmeye karar veren bir araştırmacı öncelikle anketlerde bulunması gereken bir takım özellikleri bilmeli ve buna göre hareket etmelidir. Bu özellikler, anketler için tanıtıcı bilginin yazılmış olması, anketin uzunluğunun konuya ve probleme göre uygun bir şekilde ayarlanmış olması, anketin görünüş geçerliliğinin sağlanması ve anket maddelerinin uygun bir şekilde sıralanmasıdır.

Hazırlamaya başladığımız ve iyi bir şekilde tanıtıcı bilgi yazdığımız anketimizin uzunluğunun ayarlanması konusunda dikkat etmemiz gereken bazı noktalar olduğunu unutmamalıyız. Anketlerin katılımcıları sıkacak ve toplanan verinin sağlıklı olmasına engel olacak şekilde uzun olmaması gerekir. Bu doğrultuda bizler de anketin uzunluğunu amacımıza uygun şekilde ayarlamalıyız. Ancak burada dikkat edilmesi gereken konu anketi kısa tutmaya çalışırken veri toplamamız gereken bazı konuları es geçmemek ve toplanan verinin yüzeysel olmasına neden olmamaktır.

Maddelerin birbirini kapsayan ya da birbirine yakın ifadeler içermemesine dikkat edersek yeterli ve en uygun madde sayısına karar verebilmiş oluruz.

Anketler görünüş açısından ankete dair bilgiler sunabiliyorsa, yani anketin hangi amaçla hazırlandığını ve hangi konuları içerdiğini hissettirebiliyorsa bu anketin görünüş geçerliliği hakkında fikir verebilir. Anketlerle ilgili araştırmalar incelendiğinde, anketlerin görünüş geçerliliğinin yüksek olmasının anketlerin nitelik değeri açısından önemli olduğu görülmektedir.

Ayrıca anketlerde yer alan soruların çeşitleri bulunmaktadır. Bunlar genel olarak açık uçlu ve kapalı uçlu sorulardır.

Toplanmak istenen verilere göre uygun olan açık ya da kapalı uçlu soru tipi tercih edilir. Tüm bu bilgiler ışığında anket geliştirme sürecine başlarken anketl geliştirmenin belirli aşamalardan oluştuğunun bilinmesi sürecin verimli bir şekilde yönetilmesini sağlar. Anket geliştirme süreci; problemin tanımlanması ve amacın belirlenmesi ile başlar, madde havuzunun oluşturulması, uzman görüşünün alınması ve formun oluşturulması ve ön uygulamanın yapılması ile sürdürülür, ilk analizlerin yapılarak anketin sonuçlandırılmasıyla son bulur.

Geliştirilen anketlerin sonuçlandırılmasının ardından bunların uygulanması için de çeşitli yollar bulunmaktadır. bunlar yüz yüze, posta ya da e -posta yoluyla, bilgisayar üzerinden ve telefon aracılığıyladır. Anketlerin uygulnma şekillerinin belirlenmesinde de araştırmacının anketle ilgili bilgisi ve tercihi büyük rol oynar. Sonuç olarak veri toplama yöntem ve araçlarından biri olan anketlerin geliştirilmesinin ciddi bir çalışma gerektirdiği ve anket geliştirme sürecinin başında, geliştirme sürecinde ve anket sonuçlandıktan sonra uygulanma şeklinde araştırmacılar aktif rol ve sorumluluk üstlenirler. Bu açıdan anketlerin özllikleri, avantaj ve sınırlılıkları, anketlerde yer alan soru tipleri ve anketlerin uygulama şekilleri hakkında yeterince bilgi sahibi olunduktan sonra anket geliştirme sürecine başlanmalıdır.