Arama ve Kurtarmada Kaza Değerlendirme Safhaları

Uluslararası arama ve kurtarma sistemlerine göre üç safha üzerinde değerlendirme yapılmaktadır. Bu safhalar; şüphe safhası, alarm safhası ve tehlike safhasıdır. Kazazedenin arama ve kurtarılması ise; havadan arama kurtarma, karadan arama kurtarma ve suda arama kurtarma olmak üzere üçe ayrılmaktadır.

Köpekli arama timi tarafından yapılan aramalarda köpek tarafından uyarı alınmış ise bu bölge işaretlenir ve dinleme cihazlarıyla dinlenerek daha net bilgilere ulaşılmaya çalışılır. Eğer cihazlarla herhangi bir ses algılanması gerçekleşmiyorsa bu bölgede bir süre daha çalışmalara devam edilerek kesin kanaata sahip olunur.

Köpeklerin arama operasyonlarında kullanılmasında karşılaşılan en ciddi sorun rüzgâr, beton katmanları, asansör boşlukları gibi aralıkların koklama yönlerini değiştirmesi ve köpeklerin afetzedelerin yeri konusunda kesin olmayan yorumlara neden olmasıdır.

Herhangi bir kaza meydana geldiğinde, kazazedeye ulaşmak zor olmakla birlikte kazazedeye ulaşan arama ve kurtarma ekibi içerisindeki personelin hayat kurtarma için birçok tekniği bilmesi ve aynı zamanda da güç, dayanıklılık, esneklik ve liderlik gibi özelliklerinin de olması gerekmektedir.

Herhangi bir kaza meydana gelmesi durumunda, arama yaparken usulüne uygun olan teknikler kullanılarak arama yapılmalıdır. Arama işlemleri yapıldıktan sonra uygulanacak olan kurtarma işlemleri çok önemli olup çok dikkatli bir şekilde kurtarma faaliyetleri yapılmalıdır.

Görev sahası çok geniş olan bu birimler aynı zamanda birçok farklı kurtarma yöntemlerini de uygulamaktadır. Bunun yanı sıra, birçok kurtarma faaliyeti oldukça karmaşık ve kazazedenin yanı sıra kurtarmacının da hayatının tehlikede olduğu durumlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda arama ve kurtarmada “kaza değerlendirme safhaları” önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Olağandışı istenmeyen çeşitli kazalar ve olaylar nedeniyle de insanlar ölmekte ve kazaya uğrayanlar acilen bir yardıma ihtiyaç duymaktadırlar. Bu durumlarda arama ve kurtarma safhalarında kazazedeye tam ve kapsamlı bir şekilde yardımda bulunulabilmesi için meydana gelen kaza ve bu kazanın etkilerinin tam ve eksiksiz bir şekilde değerlendirmesi ve bilinmesi gerekmektedir.

Bir arama kurtarma ekibi içerisindeki her personel; asli amacı olan ‘‘hayat kurtarma’’ için birçok tekniği bilmekle beraber “gerekli araç ve gereçleri” de kullanabilmelidir. Tüm bu yetkinliklerin dışında, yabancı bir kazazede ile de karşılaşılması hâlinde, “arama kurtarma personelinin” kazazede ile iletişim kurabilecek yeterlilikte “İngilizce” bilmesi de gerekecektir. Çünkü arama kurtarma ekipleri sadece ulusal değil, aynı zamanda uluslararası da hizmet vermektedir.

Meydana gelen tüm kazalar, olay yerinin bulunması ve kazazedelerin kurtarılması konusunda kendine has farklılıklar taşır. Bu nedenle genel hatları oluşturma dışında standart harekât usulleri genellikle yetersiz kalır. Dolayısıyla personel faaliyetlerde kendi zekâ ve becerilerini kullanarak zorlukların üstesinden gelmek durumundadır.

Olay yerine gelen ekip amiri görgü tanıkları ve sağlığı uygun afetzedelerden aldığı bilgiler doğrultusunda gerekli keşif ve incelemeleri yapıp aramakurtarma operasyonlarında izlenilecek yolu tespit ederek enkaz altında kalan afetzedelerin kurtarılabilmesi için arama çalışmalarını başla.