Çocuklarda Sık Görülen Hastalık Semptom ve Bulguları

Çocuklar erişkinlerden tamamen farklı fiziksel, anatomik ve fizyolojik özellikler gösterirler. Çocuklarda görülen hastalıklar ve özellikleri de buna paralel olarak farklılık arz etmektedir. En sık rastladığımız semptomları özetleyecek olursak;

Ateş tanım olarak vücut ısısının normal değerlerin üzerine çıkması olarak tanımlanabilir. 38℃ ve üzeri vücut ısısı ise yüksek ateş olarak tanımlanır. Genel olarak çocuklarda en sık ateş sebebi virüslere bağlı oluşan soğuk algınlığı ve grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonu hastalıklarıdır. Bu tür hastalıklar viral kökenli oldukları için tedavi gerektirmez ve kendiliğinden birkaç gün içinde düzelirler.

Öksürük

Öksürük, aslında bir refleks yanıttır. Vücudun solunum yollarını temizlemek veya korumak amacıyla çalıştırdığı bir mekanizmadır. En sık olarak üst solunum yolu enfeksiyonlarının ilerleyen günlerinde hasarlı olan solunum yolu epitelinin onarılması ve artık maddelerin solunum yolundan atılması için refleks olarak vücut tarafından başlatılır.

Üst solunum yolu enfeksiyonuna bağlı öksürükler ise genellikle başlangıçta kuru vasıfta başlayıp daha sonra balgamlı hale gelir.

Genel olarak hafif enfeksiyonlara bağlı öksürüğün tedavisinde çocuğa sıvı verilmesi, hareketin sağlanması ve kendiliğinden düzelmesinin beklenmesi gerekir.

Solunum Sıkıntısı

Normalde hava ağız ve burundan içeri girer ana soluk borusunu (trakea) geçer ve iki akciğere ayrılarak ve bronşlara gelir. Bronşlardan bronşiyol denilen daha küçük hava keseciklerine oradan da alveol denilen gaz değişiminin yapıldığı yapılara gelir ve vücuttaki karbondioksit ile oksijen değişimi yapılarak kan karbondioksit yönünden temizlenmiş olur. Solunum sıkıntısı, akciğere hava girişi veya çıkışında herhangi bir sorun oluşması durumunda çocuğun yardımcı solunum kaslarının devreye girmesi ile oluşan klinik tablodur.

Bulantı ve Kusma

Bulantı, vücutta çeşitli istenmeyen etkilere bağlı olarak ortaya çıkar veya herhangi bir bölgede işlerin ters gittiğini hastaya bildiren bir alarm sistemi olarak çalışır.

Kusma ise bulantıya sebep olan durumun düzelmemesi, tedavi edilmemesi veya ilerlemesi sonucu mide içeriğinin ağızdan atılması olarak tanımlanabilir. Eğer nedeni bilinmiyorsa bulantı ve kusmaya rastgele tedavi verilmemelidir. İlk önce bulantı ve kusmanın nedeninin anlaşılmasına çalışılmalı ve öncelikle altta yatan nedenin tedavisi yapılmalıdır.

İshal

Genel kabul edilen görüşe göre ishal; sulu dışkılama veya bulunduğu kabın şeklini alan dışkı olması demektir.

İshal, çocukluk çağında oldukça fazla görülen ve salgınlara yol açabilen bir hastalıktır. Günümüzde virüslere bağlı ishaller ağırlıklı olarak görülmektedir. Rotavirus, toplumda oldukça yaygın olduğundan sıklıkla küçük salgınlara yol açar. Sıvı kaybını önlemek ishalin tedavisinde en önemli basamaktır. Özellikle sulu vasfı ve dışkılama sayısı fazla olan çocuklarda hızla böbrek yetmezliği gelişebilir. Bundan dolayıishal yaşayan çocuklara sık sık su takviyesi yapmak gerekir.

Karın Ağrısı

Karın ağrısı, genellikle bağırsak kaynaklı hastalıklara bağlı olmakla birlikte, akciğer, böbrek, karaciğer ve pankreas başta olmak üzere birçok organa ait hastalıklara bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir.

Apandisite bağlı ağrılar da çocuklarda sık rastlanılan karın ağrısı sebepleridir. Genellikle bulantı ve iştahsızlık ile başlar ve karın sağ alt kadrana ağrı yayılır. Apandisit acil tedavi ve ameliyat gerektiren bir durum olduğu için böyle bir durumda acilen doktora başvurulması gerekir.

Cilt Döküntüsü

Allerjilere bağlı döküntüler çocuklarda besin, ilaç ve enfeksiyonlara bağlı olarak görülebilmektedir.

Kızamık, kızamıkçık, 5. ve 6. Hastalık, kızıl gibi hastalıklar en sık görülen döküntülü hastalıklardandır. Tüm vücutta ciltten hafif kabarık kırmızı döküntüler vardır, döküntü ile beraber hastada yüksek ateş ve gözlerde kızarıklık görülür, mutlak bulaşıcı hastalık olduğu için çevredeki kaynak olan kişi de tespit edilmeli ve çocuk diğer insanlarla görüştürülmemelidir.

Böcek ısırıklarına bağlı döküntülere özellikle yaz aylarında sıklıkla rastlanmaktadır. Başta sivrisinek olmak üzere, doğada bulunan zehirsiz böcekler, yılan ve akrep sokmaları da döküntü meydana getirebilmektedir.

Konvülsiyon

Beyinde oluşan anormal elektriksel aktivite sebebiyle, bazen tüm vücut bazen de belli bir vücut parçasında görülen nöbet aktiviteleri konvülsiyon olarak adlandırılmaktadır.

Ateşin tetiklediği havaleler bir hastalık değildir. Hayatın ilk 28 gününden sonra görülmeye başlar ve 6 yaşına kadar ateşli dönemlerde görülebilir.

Ateşsiz havaleler, çok geniş bir kavramı ifade eder. Çocukta tekrarlayan nöbet atakları var ise epilepsi olarak düşünmek gereklidir

Kabızlık

Kabızlık, sert, ağrılı ve seyrek dışkılama olarak nitelendirilebilir.

Tuvalet eğitimi olan bir çocukta nörolojik problemler eşlik etmiyorsa ve dışkı kaçırma şikayeti varsa kabızlık tanısı kuvvetle muhtemel akla gelmelidir.

Kabızlığın sebepleri genellikle beslenme ile ilişkili olsa da bazı sistemik hastalıklar da kabızlığa neden olabilir. Örneğin, nörolojik bir bozukluk olan serebral palsi gibi hastalıklarda kabızlığa sıklıkla rastlanmaktadır.

İştahsızlık

Temel olarak iştahsızlığa yaklaşırken, gerçek bir iştahsızlık olup olmadığı değerlendirilmelidir. İştahsızlığı değerlendirirken yaş gruplarına göre sınıflama yapmak iştahsızlığa yaklaşımı da oldukça kolaylaştıracaktır.