Çocuk İstismarı

Çocuk istismarı çocuğun yaşamına, fiziksel ve psikolojik sağlığına, gelişimine, güven duygusu, sorumluluk bilinci, yetenek ve becerilerle ilgili değerlerine zarar veren davranışlardır. Çocuk istismarı tüm dünyada görülen hem bireysel hem toplumsal ruh sağlığını olumsuz etkileyen önemli bir sorundur. Sıklığına bağlı veriler uygulanan yöntem, kullanılan tanım, araştırılan toplum gibi faktörlere göre değişmekle birlikte sıklığının oldukça fazla olduğu anlaşılmaktadır. Olguların bir kısmının adli birimlere bildirilmediği ve gizli kaldığı göz önünde bulundurulduğunda sıklığının tespit edilenden de fazla olduğu düşünülmektedir. Çocuk istismarı fiziksel, cinsel ve duygusal istismarı ve ihmal gibi alt kategorilere ayrılmıştır. Tüm bu istismar türleri önemli ruhsal sorunlara ve çocukların işlevselliklerinde bozulmaya sebep olmaktadır. Çocuk istismarı çocuğu sadece içimde bulunduğu dönemde değil ileriki yaşantısında da olumsuz bir şekilde etkilemeye devam etmekte, erişkinlik çağında psikopatolojilere zemin hazırlamaktadır. Çocuk istismarının belirlenmesi, risk faktörlerinin tanımlanması, değerlendirmesi birçok farklı disiplinin iş birliğini gerektirir. Bu disiplinler arasında aile hekimlikleri, çocuk hastalıkları, çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları, adli tıp, sosyal hizmetler, eğitim kuruluşları yer almaktadır. İstismar belirlendikten sonra yapılan değerlendirmeler neticesinde tepsi edilen duruma göre tedavi ve önleme programları geliştirilmektedir. Tekrarının önlenebilmesi bulguların erken fark edilmesi ve bildirimin bir an önce yapılması ile sağlanabilir. Burada hayati öneme sahip olan bir diğer konu da birincil korunmayı sağlamak yani istismarın ortaya çıkmasını önlemektir.

Çocuk İstismarları;

Fiziksel İstismar: Fiziksel istismar, çocuğun bakımından sorumlu kişi veya kişiler tarafından fiziksel zarara neden olan veya zarar verme potansiyeline sahip olan fiiller veya ihmaller olarak tanımlanır. Çocuğun bakımından sorumlu olmayan kişiler tarafından da sağlığına zarar verecek şekilde örselenmesi, darp izi olmasa dahi fiziksel istismardır. Fiziksel istismar, ilaç veya zararlı maddelerin uygulanması yoluyla hastalık durumlarının başlatılmasını da içerir. Fiziksel istismarın algılanış biçimi kültürler arasında önemli farklılıklar göstermektedir.

Cinsel İstismar: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından tanımlanan çocuğun cinsel istismarı, çocuğun tam olarak kavrayamadığı, tam olarak rıza göstermesi mümkün olamayacak veya gelişme düzeyi açısından hazır olmadığı, ya da toplumun yasalarını veya toplumsal tabularını ihlal eden bir cinsel etkinliğe dâhil edilmesi olarak tanımlanır. Çocukların cinsel istismarında failler; yaşları gereği, mağdur üzerinde belirli bir yetki, otorite veya sorumluluk taşıyan yetişkinler olabileceği gibi, başka çocuklar da olabilir.

Duygusal İstismar ve İhmal(Psikolojik/Duygusal Kötü Muamele): Duygusal istismar ve ihmal iç içe geçmiş kavramlar olduğundan ve sıklıkla birlikte görülen durumlar olduğundan; tanımlarını tamamıyla birbirinden ayrı bir şekilde yapmak mümkün olamamaktadır. Fakat yine de tanımlayacak olursak; Duygusal istismar, çocuğun bakım verenleri tarafından çocuğa değersiz, sevilmeyen, istenmeyen, kusurlu, güvende olmayan izlenimi yaratan sürekli davranışlarda bulunmaları ya da uç örnek olaylar yaşatmaları olarak tanımlanır.