Ailede İletişim

Aile içi iletişimi oluşturan unsurlar, anne -babanın birbiri arasındaki iletişim, anne -babaların çocukla olan iletişimi, kardeşlerin birbiri ile olan ilişkilerini oluşturmaktadır.

İletişim belli başlı öğelerden oluşmaktadır. Bunlar; gönderici, mesaj, araç, alıcı ve geri bildirimdir. Bu öğelerden birinde sorun olması halinde iletişim sağlıklı gerçekleşmez.

Literatürde çocuğun üç türde ebeveyni olduğundan bahsedilmektedir. Bunlar; anne, baba, anne ve baba arasındaki iletişim diğer bir ifadeyle ailedeki iletişimdir.

Eşler arasındaki ilişki, sadece evlenmeyi kabul eden iki kişi arasındaki ilişkiyi değil, aynı zamanda diğer evli çiftler ve evlilik kurumunun ait olduğu toplum arasındaki ilişkiyi de içermektedir.

Ebeveyn çocuk arasındaki ilişkide dikkat edilmesi gereken en önemli husus, ailenin çocuğun sosyalleşmesindeki, iletişim becerilerinin çeşitlenmesindeki ilk kurum olduğu bilinciyle ebeveynin sabırla ve hoşgörüyle çocuğa yaklaşması, kendi oluşturduğu iletişimin rol model oluşturacağını bilmesi ve tüm bunlarında ötesinde çocuğuna dinlenildiğini, duyulduğunu ve sevildiğini hissettirdiği bir iletişim modelini tercih etmesidir.

Çocuğun kişilik, iletişim, empati, yaşadığı toplumun değerlerine duyarlılık kazanması ve kendini doğru ifade edebilme becerisi geliştirmesi gibi temel sosyal gelişim unsurlarının sağlıklı temelleri ailede atılmaktadır. Tüm bu unsurların pozitif yönde gelişimi, aile içindeki iletişimin pozitif yönde olması ile orantılıdır. Aile içerisindeki her bireyin iletişimi, bireylerin davranışlarını ve ailenin dinamiğini de doğrudan etkiler.

Doğru iletişimin kurulabilmesi için ailenin iletişim fonksiyonlarını gözden geçirmek gerekir. Bunlar; Kişilik ve kimlik gelişimi, Değerlerin kazanılması, Duygusal atmosferi yönetme ve destek sağlama, Değişimleri yönetme ve sınırları düzenleme ve Günlük yaşamı sürdürme alt başlıklarında ele alınır.

Aile iletişim modelleri, aile üyelerinin etkileşim kurma yollarıdır. Bu modeller zamanla gelişir, bazen nesillere aktarılır. Aile İletişim Modelleri Teorisi'ne göre, iletişim kapsamında dört ana model ortaya çıkmaktadır. Bunlar; Demokratik, Uzlaşmaya dayalı, Koruyucu, Serbest yapıda iletişim modelleridir.

Aile ilişkileri, özellikle kardeş ilişkileri, çoğunlukla istemsizdir ve gerektiğinde gelişir. Bu modeller tek bir aile için belirli değildir. Her ailenin dinamiği ve yapısı birbirinden farklı olduğu göz önüne alındığında, doğru aile iletişim modelleri de her aile için birbirinden farklılık gösterecektir.

Çocuk, anne -babası tarafından dinlenmek, anlaşılmak ister. Ailesinde bunu görmeyen, kendini anlatamayan çocuk başkalarına da kendisini anlatamaz. Aileden sonra çocuğun yaşamında önemli yer kaplayan okul ortamında da çocuk bunun sonuçlarıyla karşı karşıya kalır. Ailede iletişime dahil edilmeyen, anlaşılmayan çocuk okulda da öğretmenlerine, arkadaşlarına duygu, düşüncelerini anlatmada yetersiz kalır ve bu durum onun arkadaşlık ilişkilerini, akademik başarısını olumsuz etkiler.

Çocuğun: “Ben de bu toplumda yaşayan bir bireyim, benim de isteklerim, duygularım, düşüncelerim var ve bunlar anlatmaya, anlaşılmaya değerler” diyebilmesi için ebeveynler aile içi iletişimde saygı, empati, ben dili, dışsallaştırma, etkin dinleme gibi unsurlara dikkat etmelidir.

Ebeveynler aile içi iletişimde şu unsurlara dikkat etmelidir: Saygı, İçtenlik, Empati, Dışsallaştırma, Etkin dinleme, Ben dili.