Antik Yunan Uygarlığı ve Anadolu

Antik Yunan Uygarlığı ve Anadolu Dersin Amaçları

Bu dersin temel amacı Eski Yunan uygarlığı ve Anadolu temel alınarak geçmiş kültürlerin bıraktığı izleri somut verilere dayalı olarak aktarmak ve okuyucu kitlenin Anadolu topraklarında ortaya çıkarak gelişen geçmiş Anadolu kültürlerine dair bilincini artırmaktır. Bu anlamda günlük hayatta adını duymaya sıkça alıştığımız birtakım kavramların da yer aldığı ders içeriği, Antik Çağ'a ait topoğrafik ve sosyal yapı, şehir planlama, kentsel mimari, seramik ve önde gelen heykeltıraşlık örneklerle desteklenmiş, birer kronolojik tablo niteliğindeki sunum yapısıyla okuyucuya aktarılmıştır.

Bu içeriği biraz daha detaylandırmak gerekirse:

Eski Yunan ve Anadolu kültürlerinin yaşadığı tarihsel süreç Anadolu'nun Batı'daki giriş kapısı niteliğindeki Troya’nın Batıdan gelen istilacı kavimler tarafından yıkılmasıyla başlatılarak, kronolojik dizin olarak aktarılmıştır.

Denizden ve karadan yapılan uzun süreli göçlerle şekillenen bu siyasi durumun Anadolu’daki eski yerleşimler üzerinde hissedilen temel etkileri, başta şehircilik ve kentsel planlama olmak üzere, dini ve sosyal mimari ile heykeltıraşlık ve seramik sanatına yansımaları, özetlerle desteklenmiştir.

Böylece, ilk somut örneklerin verilmeye başlandığı Protogeometrik Dönem’den Helenistik Dönem sonu, Roma Dönemi başlangıcına kadar, Eski Yunan sanatının köken olarak etkilendiği ve söz konusu bu sanat ekolünde, kimliği bilinen ve bilinmeyen sanatçılar tarafından gerçekleştirilmiş somut anlayıştaki, önemli örneklerle değerlendirilmiştir.

Bu hususta, özellikle MÖ. 6. yüzyıl ve sonrası yaşanılan siyasi ve ekonomik gelişmeler Eski Yunan sanatı konusunda (şehir planlama, kentsel mimari, heykeltıraşlık ve seramik) bize önemli bilgiler sunmaktadır.

Arkaik Dönem ve hemen ardından yaşanan Klasik Dönem ile Helenistik Dönem’in etkilediği Roma Dönemi kültürü, gerek öncelikle Batı Anadolu olmak üzere, gerekse bir çok ülkede rastlanılan çok sayıdaki örnekte karşımıza çıkmaktadır. Kent devletçiklerinin sosyal yaşama dayalı yapılanması içerisinde özgün düşünce etkisiyle ortaya çıkan Klasik Yunan sanatında, önde gelen Myron ve Phedias gibi heykeltıraşlar ile Sophilos ve Kleitias gibi seramik sanatçılarının imzasını taşıyan Diskobol ve Fransuva Vazosu gibi önemli eserler ışığında, söz konusu sanatın etkilediği Helenistik ve Roma sanatına da değinilmiştir.

Bunların yanı sıra Anadolu’daki çeşitli örnekleriyle şehirlerin topoğrafik kuruluş kriterleri, kentsel planlama ve şehrin temel ögeleri, tapınaklar başta olmak üzere diğer çeşitli sosyal yapılar hakkında temel bilgi oluşturularak Eski Yunan ve Anadolu uygarlıkları konusunda kompozit bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır.