Aile Odaklı Müdahale ve Sonlandırma

Uygulama sürecinde uzman; ailenin durumu veya sorunu hakkında bilgi toplar, çeşitli değerlendirmeler yapar, planlar oluşturur, tasarlanan amaç, hedef ve görevlere göre müdahale planını uygular ve müdahale sonrası gerekli değişimleri gözlemlemek, gözden geçirmek ve incelemek için son bir değerlendirme yapar.

Ailelerle sosyal hizmet uygulamasında müdahale aşaması aynı zamanda eylem aşamasıdır. Sosyal hizmet uzmanı, bu aşamada çeşitli kuramsal yöntem ve teknikleri kullanır.

Aileyle çalışmayı sonlandırmadan önce müdahalenin çıktı ve sonuçları değerlendirilir. Yapılan bu son değerlendirmede, değişim için belirlenen amaçların ve kullanılan tekniklerin işlevsel olup olamadığına bakılır.

Aile ile sosyal hizmet uygulamasında müdahale süreci; süreç devam ederken olumsuz bir durum ile sonlandırılmadıysa, çoğunlukla olumlu davranışların kazanımı, sorun veya sorunların çözümü, ihtiyaçların karşılanması veya kaynakların bulunması, ailenin işlevselliğini kazanması, başa çıkma kapasitesinin geliştirilmesi, amaç ve hedeflere ulaşılmış olması neticesinde sonlandırılır.

Planlama; gereksinimlerin karşılanması, kaynaklara ulaşma veya değerlendirme sonucunda tespit edilen sorunların ele alınmasını sağlayacak amaçların belirlenmesi ve bunun ardından belirlenen amaçların gerçekleştirilmesi için gerekli ve uygun bir müdahalenin tasarlanması veya kurgulanmasıdır.

Değişim sürecinin en belirgin aşamalarından biri de müdahale aşamasıdır. Bazen müdahale aşaması eylem aşaması olarak da ifade edilmektedir. Bu aşamada planlanan amaçlar, hedefler, görevler, ödevler ve kararlaştırılan müdahale yöntem, teknik ve ilkeleri uygulanır. Müdahale sürecinde Psikodinamik, Yapısal, Stratejik ve Yaşantısal Aile Terapisi Yaklaşımları kullanılabilir.

Psikodinamik Aile Terapisi Yaklaşımında; serbest çağrışım, rüya analizi, bastırılanları ortaya çıkarma, sembolleri yorumlama, yüzleştirme ve boş ekran teknikleri kullanılır. Psikodinamik terapistler şimdi ve burada olana odaklanarak işlevsel sorunlara daha fazla odaklanırlar.

Yapısal Aile terapisi Yaklaşımında; çocuk -anne, anne -baba, baba -çocuk, çocuk -kardeş gibi alt sistemlerin etkileşimi odak alınır. Bu nedenle, ailenin sosyal çevresi de değerlendirilir. Alt sistemler arasındaki etkileşim ve bağlantıda meydana gelen değişimler, bir bütün olarak ailenin yapısal dinamiğine etki eder ve tüm alt sistemler söz konusu değişime uyum veya tepki gösterir. Bu yaklaşımda bir sistem olarak ailenin sosyal yapısı analiz edilir.

Stratejik Aile Terapisi Yaklaşımı; daha çok semptom odaklı bir yaklaşımdır ve kısa sürelidir. Aileye, problemlerinin nasıl, neden ve ne zaman ortaya çıktığını keşfetmeleri konusunda yardım edilir.

Yaşantısal Aile Terapisi Yaklaşımında; deneyimlere odaklanılarak sosyal ilişkilerde ailenin duygularını daha iyi ifade etmeleri, üyelerin potansiyellerini/kapasitelerini fark etmeleri sağlanır.

Bilişsel Davranışçı Aile Terapisi Yaklaşımına göre; müracaatçıların yaşadıkları sorun ve güçlükler, birbirleriyle bütünlüklü bir ilişki içinde olan duygu, düşünce ve davranışların sonucudur.

Son Değerlendirme aşamasında; yapılan çalışmaların amacına ulaşıp ulaşmadığına, müdahalenin etkili olup olmadığına, olumlu değişimlerin gerçekleşip gerçekleşmediğine bakılır.

Mesleki yardım süreci; ailenin gereksinim duyduğu hizmet ve kaynaklardan yararlanması, duygu, düşünce ve davranışlarında olumlu değişimlerin gerçekleşmesi, kendine güven duygusu geliştirmesi, yaşanılan sorunların çözüme kavuşması ve sorunlarını tek başına çözebilecek duruma gelmesi neticesinde sonlandırılır.