Aile Eğitimi Çalışmalarını Planlama, Uygulama ve Değerlendirme

Her okulun içinde bulunduğu sosyokültürel yapı birbirinden farklı olduğu için aile eğitim çalışmaları da okulun içinde bulunduğu ortama göre farklılaşmaktadır. Anne -babalara bilgi ve anlayış kazandıracak yaşantıları planlamak, aile eğitim çalışmalarının uygulanmasını kolaylaştıracak, aile eğitim sürecinin daha etkili olmasını sağlayacaktır. Yapılan uygulama çalışmalarının değerlendirilmesi, yaşanan sorunların tespiti daha sonra uygulanacak aile eğitimi çalışmalarının planlanmasında katkı sağlayacaktır. Bu bağlamda aile eğitimi çalışmalarını planlama, uygulama ve değerlendirme süreçlerinin doğru ve sağlıklı işletilmesi aile eğitim çalışmalarının amacına ulaşmasını sağlayacaktır.

Aile Eğitim Çalışmalarını Planlama Süreci

Aile eğitim çalışmalarını planlama süreci, aile eğitiminin amaçlarının gerçekleştirilmesine yönelik yapılacak işlerin ve yöntemlerin belirlenmesidir. Planlama sürecinde aile eğitiminde yapılacak katılım etkinliklerine karar verilerek uygulanacak yöntemler belirlenir. Aile eğitim çalışmaları planlanırken özellikle ‘neleri, nasıl, nerede, ne zaman, ne maliyetle yapılacak?’ sorularına yanıt aranmaktadır. Buna göre aile eğitim çalışmaları planlanırken aile eğitim çalışmalarının hedefleri, aile katılım alanları, uygun etkinlikler, kullanılacak yöntem -teknik, araç ve gereçler ve yapılacak çalışmalar için uygun takvim belirlenir. Aile eğitim çalışmaları planlama süreci, hazırlık ve plan metninin oluşturulması aşamalarından oluşur.

Hazırlık aşaması

Aile eğitimi çalışmalarına yönelik hedeflerin belirlenmesi ve gerekli planlamanın yapılması hazırlık aşamasında yapılacak çalışmalara bağlıdır. Hazırlık aşamasında ailelerin katılım tercihleri, ihtiyaçları, aile -çocuk bilgileri, daha önceki çalışmaların değerlendirmeleri kullanılarak aile eğitiminin hedefleri, katılım alanı, katılım etkinliklerinin türü belirlenir. Okul ortamının aile eğitimi için elverişli hale getirilir. Aile eğitiminde yer alacak eğitimcilerin yapılacak aile eğitimi çalışmaları için gerekli bilgi, beceri ve anlayışa sahip olması için yetiştirilmesi ve hazır hâle gelmesi sağlanır. Ayrıca aile eğitim çalışmalarını düzenleyecek ve yönetecek bir koordinatör belirlenerek ailelere aile eğitimi hakkında bilgi verilir ve iletişim kanalları kurulur.

Plan metninin oluşturulması

Aile eğitimi çalışmalarının planlama sürecinde yer alan işlem basamaklarına ilişkin yapılacakların yazılı bir çerçevede ele alınması amacıyla plan metni oluşturulur. Yıllık aile eğitim planı ve bu plana bağlı olarak eğitimcilerin uygulayacakları aile eğitimi katılım etkinlik planları sürecin işletilmesinde büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle yazılı plan metninin herkes tarafından okunur, anlaşılır, yalın -net, uygulanabilir olması beklenir.

Aile Eğitim Çalışmalarını Uygulama Süreci

Aile eğitimi çalışmaları uygulama süreci, yapılan plandan hareketle aile eğitim etkinliklerinin gerçekleştirildiği süreçtir. Daha çok yüz yüze eğitim modelinin uygulandığı ailelerin aktif katılımını gerektiren aile eğitim çalışmaları, okullarda eğitim, iletişim, bilgi sağlama, okulu destekleme ve toplumsal iş birliği etkinlikleri şeklinde uygulanmaktadır. Uygulama sürecinde aileler ve çalışanlar örgütlenir, güdülenir, koordinasyonları sağlanır, kurulan iletişim kanalları çalıştırılır, çalışmaların etkili bir şekilde uygulanması sağlanır ve yapılan uygulamalar kontrol edilir.

Aile Eğitim Çalışmalarını Değerlendirme Süreci

Aile eğitim çalışmalarının değerlendirme süreci, planlanan ve uygulanan aile eğitim çalışmalarının amacına ulaşma derecesinin belirlenmesidir. Değerlendirme sürecinin asıl amacı, aile eğitimi katılım çalışmalarının geliştirilmesi, gerekli düzenlemelerin ve tedbirlerin alınarak sürecin iyileştirilmesini sağlamaktır. Değerlendirme sürecinde okul yönetimi ve öğretmenler aile eğitiminde amaçlarına ulaşma durumlarını, neleri geliştirmeleri gerektiğini öğrenmeye çalışırken, aileler yapılan çalışmaların sonuçları hakkında bilgi almaya çalışmaktadır. Eğitim çalışmaları sonunda yapılan değerlendirmeler, velilerin çalışmalara katılımını gösteren devam çizelgeleri, öz değerlendirme formları, yansıtıcı günlükler, gözlem, davranış değerlendirme formları, veli memnuniyet anketleri değerlendirme sürecinde sıklıkla kullanılmaktadır.

Örnek Etkinlikler

Aile eğitimi çalışmaları, okul öncesi kurumlarda uygulanan öğretim programı dâhilinde zengin çeşide ve içeriğe sahip uygulamaların yapılabileceği bir alandır. Aile eğitim çalışmalarının amacı, ailelerin tüm sorunlarına çözüm bulmaktan ziyade okulun imkânları çerçevesinde hem aile yaşamını güçlendirerek hem de okulun koşullarını düzenleyerek aile eğitimine katılımı mümkün olan en üst seviyeye çıkarmaktır. Buna göre aile eğitim çalışmaları kapsamında veli sınıfa gelerek mesleğini tanıtabilir, hikâye okuyabilir, çocukken oynadığı oyunları anlatabilir, enstrüman çalabilir. Velilere evde çocuklarıyla oynayabilecekleri oyunlar, sohbet etmede kullanabilecekleri soru sorma tekniği hakkında eğitimler verilebilir. Velilerle toplumsal iş birliği kapsamında ağaç dikme kampanyası yapılabilir, yaşlılar ziyaret edilebilir. Çocuğun evdeki öğrenmelerini desteklemek amacıyla velilerle deney günlükleri tutma, birlikte materyal hazırlama gibi aile eğitim çalışmaları yapılabilir.