Aile Danışmanlığının Evreleri

Aile danışması süreci diğer bireysel terapilerde olduğu gibi başlangıç, müdahale ve sonlandırma olmak üzere üç ana evreden oluşmaktadır. Her bir evrede terapistin önemli görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Terapistin hangi evrede hangi terapotik süreçleri kullanacağı önemli oranda benimsemiş olduğu terapi kuram ve yaklaşımına göre şekillenmektedir.

Ön görüşme aile danışmasında oldukça önemlidir. Çünkü terapist bu görüşme neticesinde ailenin getirmiş olduğu problemi ele alma hususunda yetkin olup olmadığını değerlendirir ve gerek duyarsa aileyi ilgili alanda yetkin bir terapiste yönlendirmeyi önerir. Bu evrede aile ile terapiye başlanması kararlaştırılır ise bu kez danışman aile üyelerine terapi süreci, etik ilkeler, görüşme süre ve sıklığı, ücret politikaları vb. konular ve terapiye kimlerin dahil olması gerektiği gibi konularda aileyi bilgilendirir ve sözlü veya yazılı onamlarını alır.

Aile danışmanlığının ikinci aşaması müdahale/orta evredir. Bu evre ailenin ele alınan problem doğrultusunda terapist ile birlikte belirlenmiş olan amaçlar için çalıştığı ve değişimin gerçekleştiği evredir. Terapinin en uzun aşaması müdahale evresidir ve bu evrenin süresi farklı kuram ve yaklaşımlara göre değişkenlik göstermektedir. Yapılandırılmış terapi yaklaşımlarında müdahale evresinin 8 -12 seans arasında tamamlanması beklenirken psikanalitik benzeri terapilerde bu süre çok daha uzun bir zamana yayılabilir. Müdahale evresinde terapinin amaçlarına ulaşması için danışmanın etkili danışmanlık becerilerinin önemli bir rolü bulunmaktadır.

Aile danışmasının son evresi ise sonlandırma evresidir. Bu evrede artık danışma sürecinde belirlenmiş olan amaçlara ulaşılmıştır, aile dinamikleri yeniden yapılandırılmış ve aile fonksiyonları işlevsel hale getirilmiştir. Dolayısıyla ailede pozitif bir değişim ortaya çıkarılmıştır. Bu sonuçların gelişmesi ile birlikte terapist aileyi gösterdikleri değişim konusunda bilgilendirir ve gösterdikleri değişim için tebrik eder ve terapi sürecini sonlandırır.

Her terapi kuram ve yaklaşımının ortak amacı danışanlarda değişimi sağlamak ve yeniden uyum becerilerini güçlendirmek olsa da terapi sürecinde kullanılan teknikler bakımından belirgin farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Bu farklılıklara karşın terapi evreleri genel olarak aynı çizgide ilerlemektedir.

Aile danışmasında başlangıç evresi, aile üyelerinin terapi ve yardım talep etmesi ile başlayan süreci ifade etmektedir. Bu talep sonrasında aile danışmanı aile üyeleri ile bir ön görüşme/değerlendirme görüşmesi gerçekleştirir. Bu görüşmede ailenin demografik bilgileri, ailenin genel yapısı, yardım almalarına sebep olarak gösterdikleri problemler ve terapiden beklentileri vb. öğrenilir. Yapılan görüşmede ailede sorunları tetikleyen unsurların neler olduğu, ailenin bu sorunlarla başa çıkma yaklaşımlarının neler olduğu, problemin devam etmesi halinde bundan nasıl etkilenebileceği ve problem çözülürse eğer ailenin yaşamında nelerin değişebileceği hususunda bir çıkarımda bulunmaya çalışır terapist. Ayrıca bu süreçte ailenin güçlü ve zayıf yanları değerlendirilir ve terapi sürecinde amaçlara ulaşılması için bu nitelikler devreye sokulur.

Aile danışması sürecinde terapinin her bir evresinde danışmanın kullanacağı etkili soru türleri bulunmaktadır. Öne çıkan soru türleri; doğrusal sorular, döngüsel sorular, stratejik sorular, dönüşlü sorular, istisna sorular ve başa çıkma sorularıdır.