Kamu Yönetiminde Etik Davranış İlkeleri

Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

24.4.2004 tarihli 5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile, kamu görevlilerinin uymaları gereken etik davranış ilkelerini belirleme ve uygulamayı gözetme yetkisi verilen “Kamu Görevlileri Etik Kurulu” oluşturulmuştur.

Yönetmeliğin Amaç ve Kapsamı: Yönetmeliğin birinci bölümü amaç, kapsam, hukuki dayanak ve tanımlara ayrılmıştır. Buna göre, yönetmeliğin amacı kamuda etik kültürünü yerleştirmek bunun yanı sıra kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken uymaları gereken etik davranış ilkelerini belirlemek ve bu ilkelere uygun davranış göstermeleri açısından onlara yardımcı olmaktır.

Etik Davranış İlkeleri: Yönetmeliğin 1. maddesi e bendinde “kamu görevlilerinin uyması gereken etik davranış ilkeleri” şeklinde tanımlanan ilkeler, Yönetmeliğin 2. Bölümü’nde yer almaktadır.

Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti bilinci: Yönetmeliğin 5. maddesinde yer verilen bu ilke, kamu görevlilerinin kamu görevini yürütürken esas alması gereken önemli noktaları ifade etmektedir.

Halka hizmet bilinci: Buna göre, kamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde halkın ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak hareket etmeli, görevinin temelde halka hizmet olduğunu bilmelidir.

Hizmet standartlarına uyma: Kamu görevlileri görevlerini belirlenen standartlar ve süreçlere uygun olarak yerine getirmelidir.

Amaç ve misyona bağlılık: Kamu görevlileri ülkenin çıkarları, toplumun refahı ve kurumlşarın hizmet idealleri doğrultusunda hareket etmelidirler.

Dürüstlük ve tarafsızlık: Dürüstlük ve tarafsızlık temel hukuk ilkelerinden olup, kamu görevlilerinin görevlerini yerine getirirken de uymak zorunda oldukları ilkelerdendir.

Saygınlık ve güven: Kamu görevlilerinin kamu yönetimine güven sağlayacak şekilde hareket etmeleri gerekir.

Nezaket ve saygı: Herkes gibi kamu görevlileri de ilişkilerinde nezaket ve saygı içerisinde hareket etmelidir.

Yetkili makamlara bildirim: Bazı durumları yetkililere bildrimek de kamu görevlilerinin sorumluluğundadır.

Çıkar çatışmasından kaçınma: Kamu görevlilerinin görevlerini tarafsız ve objektif şekilde icra etmelerini etkileyen ya da etkiliyormuş gibi gözüken ve kendilerine, yakınlarına, arkadaşlarına ya da ilişkide bulunduğu kişi ya da kuruluşlara sağlanan her türlü menfaati ve onlarla ilgili mali ya da diğer yükümlülükleri ve benzeri şahsi çıkarlara sahip olmaları hâli olarak tanımlanabilir.

Görev ve yetkilerin menfaat sağlama amacıyla kullanılmaması: Kamu görevlileri herhangi bir unvan, görev veya yetkisini kendisine veya bir başkasına bir menfaat sağlamak amacıyla yasalara aykırı olarak kullanamaz.

Hediye ve menfaat sağlama yasağı: Kamu görevlilerinin göreviyle ilgili ilişkiler çerçevesinde kendisine veya bir başkasına bir hediye veya menfaat kabul etmesi yasaktır.

Kamu malları ve kaynaklarının kullanımı: Kamu mallarının doğru ve etkin kullanımı kamu görevlileri için bir yükümlülüktür.

Savurganlıktan kaçınma: Kamsu görevlileri savurgan tutumlar sergilememelidirler.

Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyan: Yaptıkları açıklamalar gerçeğe uygun olmalıdır, çünkü beyanları onlar için bağlayıcıdır.

Bilgi verme, saydamlık ve katılımcılık: Kamu görevlilerin halkın nilgi alması noktasında yardımcı olmaları gerekir.

Yöneticilerin hesap verme sorumluluğu: Yöneticilerin bazı yükümlülükleri ve hunlara bağlı sorumlulukları mevcuttur.

Eski kamu görevlileriyle ilişkiler: Kamu görevlilerinin eski meslektaşları ile ilişkilerinde etik ilkelere uygun hareket etmeleri, gerekir.

Mal bildiriminde bulunma: Kamu görevlileri, kendileri, eşleri ve velayeti altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmazları, alacak ve borçları hakkında yetkili makama bildirimde bulunmalıdırlar.