Suni Solunum Cihazları

Solunum sisteminin dışarıdan oksijeni alıp, metabolizma artığı sonucunda oluşan karbondioksiti de dışarı atması esas fonksiyonudur.

Solunum sisteminin bu gaz değişim fonksiyonlarından birini veya ikisini birden yerine getirememesi ile karakterize bir sendrom olan solunum yetersizliğinde ise hastaların tedavisinde suni solunum cihazları (mekanik ventilasyon-MV) kullanılır. Solunum yetersizliği olan hastada tedavi yöntemleri yetersiz kaldığında, mekanik ventilasyon tedavisinin uygulanması gerekir.

Mekanik ventilasyon solunum iş yükünde artma, hipoksemi, solunum durması gibi durumlarda uygulanır.

İnvaziv Mekanik Ventilasyon (İMV)’da endotrakeal tüp veya trakeostomi uygulanarak ventilasyon ve oksijenizasyonun yetersizliği durumuna neden olan patoloji ortadan kalkıncaya kadar akciğerlerin ventile edilmesini özel cihazlarla sağlar.

İMV’de üst solunum yolu travması, pnömoni, sinüzit gibi bazı riskler bulunmaktadır. İMV, hastane yatış süreleri ve hastane maliyetlerini de önemli oranda artırmaktadır.

Solunum yetersizliği olan olgularda alveoler ventilasyonun invaziv yöntemler olan trakeostomi ya da endotrakeal tüp kullanmadan bir maske aracılığıyla gerçekleşmesi ise noninvaziv mekanik ventilasyon (NİMV ) olarak tanımlanmaktadır.

Uygun hastalarda NİMV öncelikli olarak tercih edilmesiyle invaziv mekanik ventilasyon ve entübasyondan kaynaklanan komplikasyonlar engellenmektedir. Aynı zamanda hastanın konforlu bir şekilde hastanede yatması ve kısa sürede taburcu olması sağlanabilmektedir. Ayrıca NİMV yemek yeme, konuşma, ilaçların ağızdan alınabilmesi, sedasyona gerek duyulmaması, balgam çıkarabilmesi, anksiyeteye daha az neden olması gibi avantajlara sahiptir.

NİMV’nin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için uygun hasta, uygun ventilatör, uygun maske seçimi gerekmektedir. Tecrübeli bir ekip bunların değerlendirmesini yapmalı ve birebir uygulamalı, hastanın toleransını, ventilatörlerin basınç ayarlarını arteryel kan gazlarına göre ayarlayıp takip etmelidir.

Modlar, mekanik ventilasyonun uygulanma yöntemleri olarak tanımlanabilir.

Modları belirleyen temel özellikler solunumun nasıl başladığı, sürdürüldüğü, sonlandırıldığı ve uygulanan modun spontan solunuma izin verip vermediğidir. Hangi modun kullanılacağı, hastanın durumuna ve tedavideki hedeflere bağlıdır.

Yoğun bakımda her türlü alarm çaldığında mutlaka ilgilenilmeli ve alarma sebep olan durum araştırılmalıdır. Alarma yeterli önem verilmediğinde hasta kötüleşebilir. Teknik sıkıntılardan dolayı yanlış çalan alarmların çalması engellenmeli ve böylece alarm sesine insanların hassas kalmaları sağlanmalıdır.

Günümüzde çeşitli özelliklere sahip çok sayıda ventilatör vardır. Tüm ventilatörler hemen hemen birbirine benzer özellikler göstermektedir.

Bir ventilatör cihazında olması gereken temel özellikler şunlardır:

• Cihaz 220 VAC, 50 Hz uygun olmalı ve şebeke gerilimindeki değişmelerden etkilenmemelidir.
• Şarjı tam doluyken en az 6 saat çalışmalıdır.
• Ventilatör zaman döngülü, mikroişlemci kontrollü ve volüm kontrollü olmalıdır.
• Hasta transferinde her koşula uygun olmalıdır.
• Hafif olmalı ve ağırlığı aksesuarlar hariç 5 kg’ı geçmemelidir.
• Cihaz darbelere karşı dayanıklı olmalıdır.
• Cihaz ventilasyon modlarına sahip olmalıdır.
• Cihazı hem çocuklar hem de yetişkinler kullanabilmelidir.
• İ:E oranı veya insprasyon zamanı ayarlanmalıdır.
• Akım hızı 5-100 litre/dk arasında ayarlanabilmelidir.
• Cihazın karıştırıcısı olmalı ve ayarları yapılabilmelidir.