Pansuman Malzemeleri

Pansuman malzemeleri antik çağlardan beri yara iyileşme sürecine yardımcı olmak amacıyla kullanılmıştır. Pansuman, yaranın mikroorganizmalardan temizlenmesi ve korunması için uygulanan yıkama ve örtme işlemidir.

Pansuman çeşitleri, yaranın durumuna ve yapılış özelliğine göre gruplandırılır.

Yaranın durumuna göre; koruyucu, emici, basınç uygulayıcı pansumanlar; yapılış özelliğine göre; kuru, ıslak, garrel ve hazır steril pansumanlar vardır.

İdeal pansuman materyali; yara iyileşmesini hızlandırmalı vediğer özellikleri ile bu özelliği sağlayacak durumda olmalıdır.

Pansuman malzemeleri; pansuman arabası, steril pansuman seti, yara temizleme solüsyonu, yara örtüleri ve sargılardan oluşmaktadır.

Pansuman yapmak için kullanılan tüm malzemeler ve pansuman atıklarının toplandığı tıbbi atık çöpü pansuman arabasında yer alır.

Yara temizleme solüsyonu olarak; povidon-iyodin ( İodophor), serum fizyolojik %0.9 NaCl / Salin solüsyon, dakin solüsyon, hidrojen peroksit, asetik asit solüsyonu ve rivanol sık kullanılır.

Pasif örtüler " Yara bakım malzemeleri" ünitesinde yer almaktadır.

Aktif örtüler; vakum yardımlı yara kapama, elektrik stimülasyonu, hiperbarik oksijen, larva debritmanı, jet lavaj irrigasyonu ve ballı örtülerdir.

Vakum yardımlı yara kapama (VAK) , akut ve kronik yaralarda iyileşmeyi hızlandırmak için yara üzerine kontrollü ve lokalize negatif basınç uygulanması esasına dayanan, invaziv olmayan bir yöntemdir.

Elektrik stimülasyonu, iyileşmenin geciktiği durumlarda yara bölgesindeki cilt yüzeyine düşük voltajda elektrik akımı verilir. Elektrik stimülasyonu; DNA sentezini uyarır, yara bölgesinde kanlamayı ve yaraya göç eden hücre sayısını artırır ve granülasyon dokusu oluşumunu hızlandırır.

Hiperbarik oksijen, yaralıya saf oksijen solutularak yara iyileşmesi sağlanır. Özellikle parsiyel oksijen miktarının azaldığı kronik yaralarda iyileşmeyi hızlandırır. Hiperbarik oksijen tedavisi için gerekli yüksek basınç sadece özel olarak hazırlanmış odalarda uygulanır.

Larva (Maggot) debritmanı, Lucilia sericata adlı yeşil sineğin steril hale getirilmiş larvaları aracılığı ile yaradaki ölü dokuların temizlenmesidir.

Medikal ballı örtüler, İçerdiği antimikrobiyal maddeler, yüksek ozmotik basınç, düşük pH, yüksek şeker içeriği, hidrojen peroksit oluşumu nedeniyle bakteriyel kolonizasyon olan yaralarda etkilidir

Yarayı desteklemek için sargılar, süturlar, steristriplar, stapler siyanoakrilatlar ve sabitleyiciler kullanılmaktadır

Sargılar şekillerine ve hazırlanışlarına göre iki gruba ayrılır. Şekillerine göre sargılar; üçgen, rulo, file ve özel sargılar olmak üzere dört grupta incelenebilir. Hazırlanışlarına göre sargılar; yumuşak, sert ve mekanik sargı olarak üç grupta incelenir.

Yumuşak sargılar, pansuman malzemelerinin tespiti için kullanılır. Bunlar; rulo, üçgen, dörtgen ve özel sargılardır. Burkulma ve incinmelerde elastik rulo sargılar tespit için kullanılır.

Sert Sargılar, kırık ve çıkıkların tespitinde destek ve basınç yapmak için kullanılan alçılı bandajlardır.

Mekanik Sargılar, kullanılacak yere uygun ve tedaviyi kolaylaştırmak amacıyla özel yapıda olup bez, lastik gibi maddelerden yapılır. Varis çorapları, fıtık bağları ve korseler mekanik sargılardandır

Sargı uygulanan bölge dolaşım bozukluğu belirtilerine karşı gözlenir.