Açık Alan Rekreasyonu ve Liderlik

Liderlik bireyin yaşamı boyunca tanımlanan bir hedefi gerçekleştirmek için hem kendini, başkalarını yönetme hem de başkalarının liderliğinde bazı görevi yerine getirmek için yaşayacağı birçok beceri ve gücün bir araya gelerek oluşturduğu yetenek ve beceriler toplamıdır.

AAR doğası gereği risk içeren faaliyetlerden oluşur ve bu riskin azaltılması için AAR etkinliklerinde doğru liderlik uygulamaları oldukça önemli ve gereklidir. Eğer doğru liderlik uygulamaları olmaz ise etkinlik beklenen güvenlik düzeyinde gerçekleşmez. Bir dağ tırmanışına katılan ekibin her üyesi tırmanış sırasında tırmanışı başarabilmesi için kendi kendini motive etmelidir. Bu bireyin kendine olan liderliğidir. Etkinlik sorumlusu kişinin etkinlik için belirlediği kurallara uymak bireyin başkasının liderliğine açık olması durumudur. Etkinlik liderinin yaptığı da bireyin başkalarına liderliğidir.

Liderler, liderlik güçlerini bulundukları makamdan, ödüllendirme ve cezalandırma hakkına sahip olmaktan, bilgi ve uzmanlığından, hayranlık ve örnek olma durumundan alırlar. Liderlerin liderlik davranışlarını Kişilik Yaklaşımı, Davranış Yaklaşımı, Durumsal Yaklaşım ve Karşılıklılık Yaklaşımı ile açıklamak mümkündür. Davranış yaklaşımında; Otokratik Davranış, Demokratik Davranış ve Serbesiyetçi Davranış liderlik uygulamalarındaki farklılığı oluşturur. Lider Üye ilişkisinde görevin yapısı ve liderin gücü önemlidir.

Kişilik Yaklaşımı: Liderliğin doğasını tanımlayan birçok çalışmada üzerinde durulan en belirgin özellik, liderlerin kişilik özelliklerinin diğer bir deyişle karizmalarının lider olarak algılanmalarını etkilediğidir.

Davranış Yaklaşımı: Liderlik davranışı liderin kişilik özellikleriyle ilgili olsa da liderin takipçileri veya yönettiği grupla olan ilişkilerindeki tutumla da yakından ilgilidir. Bu davranış biçimleri; Otokratik Davranış, Demokratik Davranış, Serbesiyetçi Davranış modeli olarak ele alınabilir.

Durumsal Yaklaşım: Etkili liderliği açıklamak için kullanılan Kişilik ve Davranışsal Yaklaşımlar liderliğin daha çok dışsal ve statik yanını tarifler.

Liderlikte Karşılıklılık Yaklaşımında liderin gücü grup üyeleriyle birlikte paylaşılır ve grup üyelerinin grup yönetimindeki rolleri daha da arttırılmıştır. Karşılıklılık yaklaşımında iki tür liderlik uygulaması vardır. Bunlar; işe yönelik liderlik (transactional leader) ve dönüşümcü (transformational leader) liderliktir.

Liderlik uygulaması farklı tarzlarla ifade edilebilir. Liderlik uygulaması; Emredici Liderlik, Destekleyici Liderlik, Katılımcı Liderlik ve Beklenti Odaklı Liderlik olarak dört farklı grupta ele alınabilir. Emredici lideri görev odağı kesindir ve lider üyelerden beklenen davranış ve standartları ortaya koyar ve verilen tüm görevleri yerine getirmelerini ister. Destekleyici Liderlik tutum ve davranışı daha çok ilişkiye dayalıdır. Lider grup üyeleriyle ne kadar yüksek kalitede etkileşim ve yönetişim içinde olursa, liderlik fonksiyonunu o kadar kolay yerine getireceği kabul edilir. Katılımcı Liderlik uygulamasında liderlik uygulaması katılımcılarla beraber belirlenir, grup üyelerinin her durumda fikirleri sorulur ve karar verme ve problem çözme süreçlerine tüm grup üyeleri dâhil edilir. Beklenti Odaklı Liderlikte, lider grup üyelerinden beklentilerini belirler. Grubun

AAR liderleri, AAR etkinliklerinin planlanması, yürütülmesi, grubun, organizasyonun veya işletmenin temsil edilmesi, denetlenmesi, grup üyeleri veya organizasyonun diğer organizasyonlarla arasında oluşan muhtemel çatışmaların çözümünde aracılık etmesi, örnek ve sembol olması, ideoloji oluşturma, yöneltme, motive etme, doğru iletişimi ve etkileşimi pekiştirme, grup üyelerini geliştirme fonksiyonlarını yerine getiren kişilerdir.