Açık Alan Rekreasyonu Kaynakları ve Doğa Sporları

AAR, doğanın bir parçası ve katılımcı arasında etkileşim yaratabilen ve bireyin tamamen kendi fiziksel, ruhsal ve sosyal çıkarları doğrultusunda yapılan serbest zaman aktivitelerinin tamamı olarak tanımlanabilir. Bir başka tanımlamayla, “bireylerin serbest zamanlarında gönüllü olarak katıldıkları, doğanın kendisinin kaynak olarak kullanıldığı, tesis olsun veya olmasın organize aktivitelerin düzenlendiği, çoğu zaman yarışma anlayışının olmadığı, bireyin bireylerle ve çevreyle ilişkisinin önemli olduğu rekreasyon türüdür”.

Burada bahsedilen doğa, insan elinin hiç değmediği tamamen yabanıl (vahşi) doğa ortamları olabileceği gibi, insanın normalde yaşamadığı, hatta çoğu durumlarda olmaması gereken, olsa bile kısa süreliğine bulunduğu, milli parklar, ormanlar, tabiat parkları, tabiat anıtları ve kırsal rekreasyon alanları, orman içi piknik alanları gibi kısmen düzenlenmiş ya da kamp alanları gibi tamamen düzenlenmiş alanlardan oluşur.

AAR genel olarak, bireyin serbest zamanlarında gönüllü olarak katıldığı, bireylerin etkinlikleri çoğu zaman kendi gücü ve iradesiyle gerçekleştirdiği, bazı zor ve özel durumlarda grup liderinin veya gruptaki diğer üyelerin birbirlerini motive ettiği, fiziksel ve duygusal olarak destekledikleri, çoğu zaman tesise bağımlılığın olmadığı, yarışmasının çok özel durumlarda yapıldığı, doğanın kendisinin kaynak olarak kullanıldığı, bireyin etkinliklere katılarak fiziksel, mental, duygusal ve sosyal sağlık düzeyini iyileştirdiği, yaşam doyumunu arttırdığı, iyi olma hali yarattığı, birçok boyutta tatmin duygusunu yaşadığı ve bunların sonucunda da mutlu olduğu aktiviteleri içerir.

Rekreasyonel yarışmalar ile profesyonel yarışları birbirinden ayıran en temel unsurlar ödüllerin yapısı ve yarışma katılımcılarının yaşamlarını nasıl sürdürdükleridir. Rekreasyonel yarışmalarda ödüller daha çok maddi olmayan unsurlardan oluşur, katılım ve yarışmayı tamamlamak daha çok sosyal onurlandırma ile olur. Profesyonel yarışmalarda, yarışmacılar yaşamlarını bu sporu yaparak elde ettiği maddi kazançlardan sağladığı için ödüller maddi değerlerle ölçülür.

AAR etkinliklerinin yapılmasında kullanılan ve AAR etkinliklerinin en temel girdisi olan su, toprak, hava ve yeraltı kaynaklarını, tarihi ve kültürel mirası barındıran doğal alanları ve doğanın kendisini yerel, bölgesel, ulusal, uluslararası ve diğer kaynaklar olarak sınıflandırmak mümkündür.

AAR etkinliklerinin temel girdileri olarak kabul edilen kaynak statüsünde değerlendirilebilecek yerler; bir yöredeki dağlar, ovalar, yaylalar, vadiler, göller, kayalıklar, uçurumlar, obruklar, çöller, kumullar, deniz kenarı, ırmak kenarı, orman içi piknik ve dinlenme alanları, milli parklar ve eşdeğer rezerv alanları, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiat koruma alanları, tarihi ve kültürel kalıntılar gibi alanlardır.

Genel olarak insanın kendi gücüyle yaptığı sporların hepsini doğa sporları olarak tanımlayan yaklaşıma göre, rüzgârdan, suyun akışından, bir canlıdan veya motordan güç alarak yapılan sporlar doğa sporu olarak kabul edilmemektedir. Genel kabul gören bilimsel yaklaşıma göre ise sporun kendi özelliği olarak bir araç kullanılması gerekiyorsa o araç kullanılarak yapılan sporlar da doğa sporu olarak kabul edilmektedir. Örneğin, motor sporları, yelken sporları gibi sporlar insanın kendi gücü ile yapmadığı doğa sporlarındandır.